2.3.2. De VRT draagt bij tot de mediawijsheid van de Vlaamse mediagebruikers
2.3.2.1. De VRT brengt een aangepast aanbod voor kinderen, jongeren en digitale inwijkelingen om hen vertrouwd te maken met nieuwe mediatoepassingen. De VRT biedt specifiek voor deze groepen de kans zelf te experimenteren met creatie en co-creatie van media
De VRT wil de Vlaming helpen mediawijs te zijn op verschillende vlakken, zoals bij het kritisch gebruik van media en het ontwikkelen van de nodige vaardigheden terzake. Zo wil de omroep bijdragen aan het dichten van de digitale kloof.
In de loop van het jaar zetten de VRT-merken geregeld acties op met betrekking tot mediawijsheid, onder andere met acties waarbij mediagebruikers werden aangezet tot creatie van eigen content. Enkele voorbeelden:
- Aan de hand van Instagram stories verzamelde Eén inzendingen van mediagebruikers voor Op de man af (over sportieve uitdagingen). Getuigen uit Durf te vragen beantwoordden in Facebook live sessies vragen van kijkers. De actie #steunkousen vroeg aandacht voor personen met het downsyndroom en riep op om foto’s van jezelf met twee verschillende sokken te verspreiden via de sociale media. In het voorjaar riep Eén voor de actie Eén voor allen mensen op videoboodschappen voor hun dierbaren online in te sturen. Een selectie daarvan werd dagelijks getoond op televisie. De actie Dineren op dinsdag realiseerde virtuele dates met schermgezichten.
- Met Mediawijs ontwikkelde Ketnet een nieuwe editie van De schaal van M, waarmee kinderen bewust werden gemaakt van mediavaardigheden op het internet. Via webisodes van Meisjes (en bijbehorende online quizzen en spelletjes) werden specifieke thema’s geconcretiseerd (zoals over omgaan met sociale media).
- Generation M op MNM stond stil bij bijvoorbeeld online daten tijdens de coronapandemie, een gedragscode voor influencers en het niet langer volgen van personen op sociale media.
- Aandacht voor mediawijze thema’s kwam aan bod in diverse Radio 1-programma’s, zoals De wereld vandaag (bijvoorbeeld over het gebruik van “deepfake”-video’s) en De wereld van Sofie (bijvoorbeeld over het omgaan met sociale media). Zandman maakte de luisteraar wegwijs met betrekking tot podcasts.
- De inspecteur op Radio 2 behandelde meermaals thema’s over het omgaan met sociale media, bijvoorbeeld over het online posten van filmpjes door je kinderen en de privacyregels bij Facebook. Ook andere programma’s droegen bij aan het verhogen van de mediawijsheid, zoals De madammen (over het gebruik van wachtwoorden bijvoorbeeld).
- Faqda (een online videoreeks van Studio Brussel) belichtte diverse mediathema’s zoals het gebruik van sociale media en regels voor influencers.
De performantiemaatstaf blijkt hiermee behaald te zijn.
2.3.2.2. De VRT organiseert twee keer per jaar overleg met de partners op het veld, zoals het Kenniscentrum Mediawijsheid en onderwijs
De VRT overlegde met meemoo / Archief voor Onderwijs en met het Kenniscentrum Mediawijs (minstens tweemaal).
De VRT had geregeld overleg met het Departement Onderwijs en het Kabinet van de Vlaams Minister van Onderwijs, met het Kenniscentrum mediawijsheid (minstens 2 maal) en met de koepelverenigingen van het katholiek onderwijs en het gemeenschapsonderwijs. De VRT werkte voor de hierboven aangehaalde projecten rond mediawijsheid regelmatig samen met verschillende partners. De VRT werkte structureel samen met het Archief voor onderwijs van het VIAA (vanaf 11 februari 2020 Meemoo genoemd). De VRT werkte daarnaast ook samen met partners als Het Archief voor Onderwijs en imec. Die organisaties staan in contact met leerkrachten en geven de omroep advies over de werking en aanpak rond mediawijsheid. Bijlage 8 geeft enkele concrete samenwerkingen.
De performantiemaatstaf blijkt hiermee behaald te zijn.
2.3.2.3. De VRT ondersteunt het onderwijs door actueel aanbod en aangepaste formats m.b.t. actueel aanbod beschikbaar te stellen (bijvoorbeeld door middel van nieuwsbrieven)
De VRT ondersteunde het onderwijs door actueel aanbod en aangepaste formats met betrekking tot actueel aanbod beschikbaar te stellen, onder andere met lespakketten rond Ketnet-programma’s en de projecten KLAAR en EDUbox.
EDUbox. VRT NWS lanceerde in 2020 drie EDUboxen. Studenten uit het secundair en hoger onderwijs leerden aan de hand van fysieke werkfiches en audiovisueel materiaal, over diverse maatschappelijke thema’s. Het materiaal is gelinkt aan de eindtermen voor het middelbaar onderwijs. Door ook volledig digitale versies van de EDUboxen te verspreidden werd ingespeeld op de nood aan afstandsonderwijs (als gevolg van de coronacrisis).
De EDUbox Mobiliteit kwam tot stand samen met Brightlab, imec en de Vlaamse Stichting Verkeerskunde. De EDUbox Sociale media was een samenwerking met Mediawijs, WAT WAT en Pimento. De EDUbox Financiële educatie was een dubbele box rond het thema geld (Geld en ik & Geld en de wereld) (gemaakt samen met het BELvue Museum, Wikifin School (FSMA) en de Nationale Bank van België). De eerder uitgebrachte EDUboxen Nepnieuws en Democratie werden vernieuwd.
KLAAR. Wekelijks verspreidde VRT NWS twee videofragmenten van KLAAR (o.a. via Smartschool, Het Archief voor Onderwijs en Vrtnws.be). De filmpjes waren audiovisueel lesmateriaal bij thema’s uit de actualiteit voor leerkrachten en scholieren uit het middelbaar onderwijs.
Het Archief voor Onderwijs. Om in te spelen op de gevolgen van de coronacrisis kregen leerkrachten op Archief voor Onderwijs van meemoo extra audiovisueel VRT-materiaal. De VRT hielp mee bij het zoeken naar geschikt archiefmateriaal. Ook leerlingen konden dit archief vanaf september gebruiken voor sommige lessen. Het Archief voor Onderwijs groeide in 2020 aan met ongeveer 2.000 VRT-items.
De performantiemaatstaf blijkt hiermee behaald te zijn.
2.3.2.4. De VRT overlegt twee keer per jaar met maatschappelijke actoren over de integratie van maatschappelijke thema's in haar aanbod
De VRT diende regelmatig te overleggen met externe organisaties over de integratie van maatschappelijke thema’s in het aanbod (norm: 2). Dat deden de merken tal van keren. Enkele voorbeelden:
- Eén werkte samen met de Kom op Tegen Kanker-stichting voor enkele thematische uitzendingen zoals van Durf te vragen en van A Day to Remember. Voor het bewegingsprogramma Beweeg in uw kot werkte Eén samen met OKRA. Thuis werkte met diverse partners samen voor verschillende verhaallijnen, zoals met het Vlaams expertisecentrum voor Alcohol en andere drugs rond het gebruik van alcohol in de soapreeks. Durf te vragen doorbrak taboes mede door samen te werken met bijvoorbeeld Sensoa en Çavaria (m.b.t. personen met hiv) en de Alzheimer Liga Vlaanderen (m.b.t. personen met jongdementie).
- Als je eens wist, een Canvas-reeks over kindermishandeling, kwam tot stand na samenwerking met Family Justice Center (die vallen onder Veilig Thuis), hulplijn 1712 en andere expertisecentra. Voor Ontoerekeningsvatbaar (een programma waarin ontoerekeningsvatbare personen werden geportretteerd) werd samengewerkt met Te Gek!?, Basis VZW en Obra|Baken.
- Verschillende organisaties ondersteunden diverse acties en programma’s van Ketnet, zoals Kazerne Dossin voor De vlog van Fée (voor informatie over Wereldoorlog II) en vzw Kies kleur tegen pesten voor Move tegen pesten.
- Als consumentenprogramma werkte De inspecteur (Radio 2) samen met diverse organisaties, bijvoorbeeld met FebelFin (over hoe jongeren met geld omgaan).
- Met de actie Warme William bracht MNM, samen met het Fonds Ga Voor Geluk, aanbod rond het thema van mentaal welzijn. Samen met Youthstart werden video’s gemaakt over kwetsbare jongeren en hun dromen. Op de Online Startersdag van Unizo werden tips uitgewisseld voor jonge starters.
- De VRT-nieuwsdienst overlegde voor verschillende projecten met diverse partners zoals het Kenniscentrum Mediawijs (o.a. rond EDUbox), het Archief voor Onderwijs (o.a. voor een campagne over het gebruik van audiovisueel VRT-aanbod) en het Departement Onderwijs van de Vlaamse overheid (o.a. voor het project H5P van Toll-net).
Dit is slechts een greep uit de diverse overlegmomenten die de VRT met maatschappelijke actoren heeft. Aangezien de VRT in functie van zijn aanbod en de verwerking van maatschappelijke thema’s hierin heel wat samenwerkingen aangaat, is een meer omvattend overzicht van de samenwerkingen met het middenveld opgenomen in bijlage 8.
De performantiemaatstaf blijkt hiermee behaald te zijn.