8. Content Creator Protocol (CCP)

Door de omzetting van de aangepaste Europese Richtlijn Audiovisuele Mediadiensten bij decreet van 19 maart 2021, dat op 9 mei 2021 in werking is getreden, werd het toepassingsgebied van de Vlaamse mediaregelgeving uitgebreid naar de sociale mediaplatformen.

Daardoor is het Vlaams Mediadecreet voortaan ook van toepassing op elke in Vlaanderen gevestigde content creator, vlogger en/of influencer die een audiovisuele mediadienst aanbiedt.

Sociale media maken het eenvoudig om met user generated content een groot publiek te bereiken, waardoor bedrijven het commercieel interessant vinden om samen te werken met content creators, die in Vlaanderen voornamelijk actief zijn op Youtube, TikTok, Instagram en Twitch. Het gaat om een jonge maar sterk groeiende sector, waaraan ook specifieke aandacht wordt besteed in het Rapport ‘Mediaconcentratie in Vlaanderen 2021’ van de VRM (1.4.1. Contentleveranciers).

Er is sprake van zowel professionele als niet-professionele content creators en er is momenteel ook nog geen beroepsvereniging voor deze nieuwe sector. Om de professionalisering, de transparantie en duidelijkheid op de sociale mediaplatformen te bevorderen, stelt de VRM het Content Creator Protocol (CCP) ter beschikking voor content creators, influencers en vloggers, die daardoor gemakkelijk terugvinden met welke regels ze rekening moeten houden wanneer ze een video online willen plaatsen.

Het CCP is tot stand gekomen na gesprekken met vertegenwoordigers van deze sector, overheidsinstanties en betrokken organisaties.

De VRM nam hiervoor contact op met de grootste influencer agencies, met know-how en actuele kennis van de verscheidene platformen, die content creators vertegenwoordigen (cijfers december 2021: 20 miljoen volgers op TikTok, 5 miljoen volgers op Instagram en 1 miljoen volgers op YouTube).

Bij het overleg over het CCP werden ook 50 onafhankelijke content creators met hoge volgersaantallen betrokken, een gemengde groep van zowel artiesten, momfluencers, foodbloggers, modebloggers en andere categorieën, die een divers publiek vertegenwoordigen (cijfers december 2021: 14 miljoen volgers op TikTok, 1.5 miljoen volgers op Instagram en 700.000 volgers op YouTube).

Door deze benadering kreeg de VRM feedback over het CCP vanuit zowel een overkoepelende als een persoonlijke invalshoek.  

Daarnaast ging de VRM in overleg met de Conseil supérieur de l’Audiovisuel (CSA), de mediaregulator voor de Franse Gemeenschap, waar ook een aanpassing van de huidige regelgeving m.b.t. de sociale mediaplatformen wordt verwacht.

De VRM heeft ook meermaals samengezeten voor overleg over het CCP met de Economische Inspectie van de FOD Economie. Ter vermijding van onduidelijkheid voor de content creators is het belangrijk dat er geen tegenstrijdigheden zijn of afwijkende benaderingen tussen de regelgeving waar de FOD Economie toezicht op uitoefent en het CCP van de VRM.  

Tenslotte waren er ook constructieve gespreken met FeWeb, de beroepsvereniging voor de Belgische digitale bedrijven en met het Communicatie Centrum, de vereniging die de zelfregulering inzake reclame in België organiseert.

Op basis van de verkregen input en feedback van de verschillende gesprekspartners, verkreeg het CCP zijn huidige vorm en werd het op 14 december 2021 bekend gemaakt.

Het CCP is van toepassing op elke audiovisuele mediadienst, dus ook op elke influencer of content creator die een AVMD-dienst aanbiedt, en die gevestigd is in Vlaanderen.

Het CCP is niet van toepassing op elke persoon die sporadisch een filmpje maakt en dat op een social media platform zet, doch enkel van toepassing op degenen die een dienst aanbieden, die beantwoordt aan deze vier voorwaarden die het Mediadecreet vooropstelt om beschouwd te worden als een audiovisuele mediadienst: 1) er is sprake van een economisch karakter; 2) er is  sprake van uitoefening van redactionele verantwoordelijkheid; 3) het doel bestaat erin om video’s te verspreiden, en dit 4) voor een algemeen publiek. 

Het CCP behandelt inhoudelijk 3 thema’s: commerciële communicatie, minderjarigen en het verbod op haatspraak.  

Het thema, dat rond commerciële communicatie werd uitgewerkt, verduidelijkt wanneer er sprake is van commerciële communicatie en omvat praktische richtlijnen hoe commerciële communicatie in online video op de verschillende sociale mediaplatformen duidelijk herkenbaar aangegeven moet worden.

In het thema rond minderjarigen wordt enerzijds het aspect inzake commerciële communicatie die gericht is op kinderen en jongeren belicht en anderzijds de maatregelen die content creators moeten in acht nemen wanneer content die zij willen plaatsen niet geschikt is voor minderjarigen.

Het derde thema van het CCP betreft verbod op haatspraak en geweld. Online video’s mogen niet aanzetten tot geweld of haat en elke vorm van discriminatie moet worden geweerd.

Het CCP en alle relevante informatie rond het protocol is terug te vinden op de website onder https://www.vlaamseregulatormedia.be/nl/content-creator-protocol.

Sedert mei 2021 heeft de VRM ook 2 social media watchers in dienst, die de naleving van de mediaregelgeving door de content creators monitoren en die bereikbaar zijn voor alle vragen of eventuele problemen rond de toepassing van het CCP.