Veelgestelde vragen

Veelgestelde vragen over het Content Creator Protocol

Hieronder kan je het antwoord vinden op zeer veel verschillende vragen m.b.t. het Content Creator Protol. 

Wat is het Mediadecreet?

Het Mediadecreet (ofwel: het Decreet betreffende radio-omroep en televisie van 27 maart 2009) is een Vlaams decreet met regels voor radio- en televisieomroep. Door een aanpassing is het Mediadecreet sedert mei 2021 ook van toepassing op de videoplatformdiensten (online video).

Het Mediadecreet kan je hier raadplegen. Het Mediadecreet is een omzetting van de EU-Richtlijn Audiovisuele Mediadiensten.

Wat doet de Vlaamse Regulator voor de Media?

De VRM is de onafhankelijke toezichthouder voor de Vlaamse audiovisuele media. In het belang van Vlaamse kijkers en luisteraars ziet hij er op toe dat de mediaregelgeving, beschreven in het Mediadecreet, in Vlaanderen nageleefd wordt.

Meer info over de VRM kan je hier terugvinden.

Hoe is het Content Creator Protocol ontstaan? 

In mei 2021 werd de Europese Richtlijn Audiovisuele Mediadiensten omgezet in het Vlaamse Mediadecreet. Hierdoor zijn de regels van het Mediadecreet nu ook van toepassing op content creators, vloggers en influencers.  

De VRM heeft het Content Creator Protocol ontwikkeld in een duidelijke en eenvoudige taal om de regelgeving van het Mediadecreet uniform en gemakkelijk toepasbaar te maken in de praktijk.  

De VRM heeft hiervoor meerdere info- en overlegmomenten georganiseerd met content creators, vloggers, influencers, influencer (marketing) agencies en marketingbureaus. 

Daarnaast heeft VRM overlegd met andere overheidsinstanties en organisaties die ook werkzaam zijn rond dit thema, zoals de Economische Inspectie van de FOD Economie, de Conseil Supérieur de l’Audiovisuel (CSA), het Communicatie Centrum (JEP) en FEWEB.  

Wanneer gaat het Content Creator Protocol in?

De publicatie van het Content Creator Protocol betekent ook de start ervan. De VRM zal in een eerste periode content creators, influencers en vloggers, die nieuwe video’s online plaatsen die niet voldoen aan de regelgeving, aanspreken met de vraag om zich aan de regelgeving te houden. Bij verdere inbreuken heeft de VRM de mogelijkheid om sancties opleggen.  

Wat is een audiovisuele mediadienst?

Er is sprake van een audiovisuele mediadienst indien het hoofddoel van de dienst of een losstaand gedeelte daarvan bestaat uit de levering van programma's voor het algemene publiek, onder de redactionele verantwoordelijkheid van een aanbieder van mediadiensten, ter informatie, vermaak of educatie door middel van elektronische communicatienetwerken. 

Een audiovisuele mediadienst heeft dus volgende kenmerken:

1. Economisch karakter
2. Redactionele verantwoordelijkheid
3. Doel om video's te verspreiden
4. Video's voor een algemeen publiek

Een audiovisuele mediadienst kan zowel lineair als op aanvraag zijn. 

Als jouw kanaal of profiel aan deze kenmerken voldoet, dan kan het als audiovisuele mediadienst beschouwd worden.  

Wanneer is er sprake van een economisch karakter?

Wat is redactionele verantwoordelijkheid?

Met redactionele verantwoordelijkheid wordt de uitoefening bedoeld van effectieve controle op de keuze van video’s en de organisatie ervan in een catalogus. Als je zelf kan beslissen of jouw video’s geplaatst kunnen worden op jouw profiel of jouw kanaal, dan is er sprake van effectieve controle. 

Moeten mijn posts die geen video bevatten, dus bijvoorbeeld enkel uit een (reeks) stilstaande beelden, foto's of tekst bestaan, ook aan deze regelgeving voldoen?

Neen, het Content Creator Protocol is enkel van toepassing op jouw online video's.

Wanneer is mijn audiovisuele mediadienst gevestigd in Vlaanderen?

Om de plaats van vestiging te bepalen worden de criteria gehanteerd zoals beschreven in artikel 150/1 van het Mediadecreet.

Wat als mijn audiovisuele mediadienst gevestigd is in Brussel?

Jouw audiovisuele mediadienst valt ook onder het toezicht van de Vlaamse Regulator voor de Media indien zij gevestigd is in het tweetalige gebied Brussel-Hoofdstad én de activiteiten uitsluitend behoren tot de Vlaamse Gemeenschap. 

Is het verplicht om de regels van het Content Creator Protocol te volgen?

Ja, als jouw profiel of jouw kanaal een audiovisuele mediadienst is, moeten jouw online video's conform de mediaregelgeving geplaatst worden.

De VRM controleert in welke mate posts voldoen aan de bepalingen uit het Mediadecreet. Wanneer dit niet het geval is, zal de VRM individuele content creators, vloggers en influencers aanspreken met de vraag om zich aan de regelgeving te houden. 

Indien de inbreuken op deze regelgeving blijven aanhouden, kan de VRM op eigen initiatief (ambtshalve) een formele procedure opstarten. Een procedure kan ook op basis van een klacht worden opgestart. 

In het Mediadecreet zijn sancties voorzien die de VRM kan opleggen in het geval van niet naleven van de regelgeving. 

Moet ik mijn oude video's ook aanpassen?

Neen, het Content Creator Protocol moet enkel worden toegepast op nieuw geplaatste online video's.

Gelden de regels van het Content Creator Protocol voor video's op alle social media platformen?

Ja. Als de video’s van content creators, vloggers en influencers voldoen aan de criteria die gelden voor een audiovisuele mediadienst, dan gelden de regels van het Content Creator Protocol voor ieder social mediaplatform. 

Hoe kan ik een officiële klacht indienen?

Een officiële klacht kan je via het klachtenformulier indienen.

Thema 1: Commerciële communicatie op sociale media 

Wat is commerciële communicatie?

Commerciële communicatie zijn beelden, al dan niet met geluid, of geluiden die dienen om rechtstreeks of onrechtstreeks de goederen, de diensten of het imago van een natuurlijke of rechtspersoon die een economische activiteit verricht, te promoten. Dergelijke beelden of geluiden vergezellen of maken deel uit van een programma of van door gebruikers gegenereerde inhoud, tegen betaling of een soortgelijke vergoeding of ten behoeve van zelfpromotie. Vormen van commerciële communicatie zijn onder meer reclame, sponsoring, telewinkelen en productplaatsing. 

Waarom moet ik commerciële communicatie duidelijk herkenbaar maken in mijn video?

Het is decretaal verplicht om commerciële communicatie duidelijk herkenbaar te maken voor jouw volgers en kijkers. Zo communiceer je op een eerlijke en transparante manier. Kijkers hebben het recht om te weten wanneer de video die zij bekijken commerciële communicatie bevat. 

Wat als ik het product of dienst zelf heb aangekocht?

Als je het product of de dienst die je vermeldt in jouw video volledig zelf hebt aangekocht, aan de reguliere marktprijs, zonder enige vorm van korting en zonder extra’s te ontvangen, is het niet vereist dit aan te duiden met “advertentie” of “publiciteit”. 

Ook wanneer je video enkel zelfpromotie bevat én dat duidelijk blijkt uit de context, is het niet vereist dit aan te duiden met “advertentie” of “publiciteit”. 

Wat is zelfpromotie?

Je doet aan zelfpromotie wanneer je zelf jouw eigen producten, merchandising in eigen beheer, diensten of video’s aanprijst.  

Er is géén sprake van zelfpromotie wanneer je bijvoorbeeld een kledinglijn uitbrengt samen met een merk. Indien er een partner vermeld wordt, dan moet je jouw video labelen met “advertentie” of “publiciteit” volgens de regels van het Content Creator Protocol.  

Wat als ik vergoed word om reclame te maken voor een erkend goed doel, of om een algemeen belang onder de aandacht te brengen?

Als je een vergoeding of een ander voordeel van je partner ontvangt, is er sprake van commerciële communicatie. Je moet de regelgeving van het Content Creator Protocol volgen en jouw content labelen met “advertentie” of “publiciteit”. 

Maak ik reclame als mijn financiële vergoeding maar 5, 20 of 200 euro is?

De monetaire waarde van jouw financiële vergoeding speelt daarbij geen rol. Zodra je een product vermeldt in jouw video én je ontvangt een vergoeding of een voordeel van deze partner, is er sprake van commerciële communicatie.  

Ik krijg een gratis of met korting verkregen product opgestuurd van een bedrijf met enkel een briefje met de tekst 'Veel plezier ermee!'. Als ik hierover praat in mijn video, moet ik dit dan aanduiden met "advertentie" of "publiciteit"?

Ja, indien je een product auditief of visueel vermeldt in jouw video én je kreeg een voordeel (het gratis of met korting verkregen product) van een bedrijf, dan is er sprake van commerciële communicatie. Het bedrijf stuurt jou hun product op, zodat jij hun product kan tonen aan jouw volgers en kijkers. Commerciële communicatie maak je duidelijk herkenbaar door jouw video volgens de regels van het Content Creator Protocol aan te duiden met “advertentie” of “publiciteit”. 

In mijn video recenseer ik een product dat ik gratis ontvangen heb. Moet ik dit ook aanduiden met 'advertentie' of 'publiciteit'?

Indien jouw profiel of kanaal een audiovisuele mediadienst is, je het product vermeldt in jouw video én je hebt het product gratis ontvangen van het bedrijf, dan moet je dit aanduiden met “advertentie” of “publiciteit”. 

Ik word uitgenodigd om naar een exclusief lanceringsevent te gaan en ik krijg 's avonds een gratis overnachting aangeboden. Ik word echter niet betaald. Wat moet ik in deze situatie doen?

Indien jouw profiel of kanaal een audiovisuele mediadienst is, je het product, de dienst of het merk van het exclusieve lanceringsevent vermeldt in jouw video, dan moet je dit aanduiden met “advertentie” of “publiciteit”. Een uitnodiging op een exclusief evenement, gratis overnachtingen, etentjes en reizen zijn ook voordelen. 

Welke regels moet ik volgen als ik voor een bedrijf, dienst of merk of voor een gekregen product een giveaway mag organiseren?

Als je een product of dienst gratis of tegen een gereduceerde prijs krijgt om een giveaway te organiseren, dan is er ook sprake van commerciële communicatie. Je moet de regels van het Content Creator Protocol volgen, en jouw video aanduiden met “advertentie” of “publiciteit”. 

Moet ik iets aanduiden als ik een kortingscode of een affiliate link gebruik in een video?

Ja, ook dan volg je de regels van het Content Creator Protocol. Je moet jouw video aanduiden met “advertentie” of “publiciteit”. Ook duid je de affiliate link aan met een asterisk (*) en onder de link vermeld je volgende boodschap: “*Als je via deze link iets koopt, krijg ik daar commissie op.” 

Kan ik mijn content aanduiden met iets anders dan "advertentie" of "publiciteit"?

Het voluit geschreven woord “reclame” kan ook gebruikt worden. Als jouw publiek voornamelijk uit anderstalige kijkers bestaat, dan mag je ook het voluit geschreven woord “advertising” gebruiken. 

Mag ik een afkorting gebruiken zoals 'ad' of 'pub'?

Neen, afkortingen zijn te onduidelijk. 

Wat als ik het label "gesponsord" gebruik?

Gesponsorde video's moeten aan extra voorwaarden voldoen volgens artikel 91 van het Mediadecreet. Zo mag de video niet rechtstreeks aansporen tot aankoop én mogen producten niet specifiek aangeprezen worden.

Wat als ik het label "productplaatsing" gebruik?

Video's die productplaatsing bevatten, moeten aan extra voorwaarden voldoen volgens artikel 100 van het Mediadecreet. Zo mag een video met productplaatsing niet rechtstreeks aansporen tot aankoop, mogen de producten niet specifiek aangeprezen worden én mag het product geen overmatige aandacht krijgen.

Waar moeten wij "advertentie" of "publiciteit" visueel vermelden?

Het volledige woord “advertentie” of “publiciteit” moet aan het begin van de beschrijving staan. Hier vind je praktische voorbeelden voor YouTube, Instagram (ook voor Stories), Tiktok, Twitch. De aanduiding moet duidelijk zichtbaar zijn wanneer de video begint te spelen. 

Is het voldoende om via de functie dat het sociale mediaplatform aanbiedt, aan te geven dat mijn video commerciële communicatie bevat?

Neen. Je moet het woord “advertentie” of “publiciteit” aan het begin van je beschrijving plaatsen, jouw partner(s) taggen aan het begin van je beschrijving én via de app toggle aangeven dat jouw video commerciële communicatie bevat. 

Wat als het sociale mediaplatform geen app 'toggle' voorziet om aan te geven dat een video commerciële communicatie bevat?

Indien het technisch niet mogelijk is om gebruik te maken van een aanduiding via het sociale mediaplatform zelf, dan hoef je dit niet te doen. Zorg er wel voor dat het woord “advertentie” of “publiciteit” in de beschrijving duidelijk zichtbaar in beeld komt én dat je jouw partner(s) vermeldt. 

Wat als ik promotie maak voor meerdere producten in mijn video?

Je duidt jouw video aan met “advertentie” of “publiciteit” aan het begin van de beschrijving. Tag vervolgens jouw partner(s). Gebruik ook de app toggle binnen het platformsysteem om aan te geven dat jouw video commerciële communicatie bevat. 

Ik ben een streamer. Moet ik in mijn livestreams ook communiceren dat ik reclame maak?

Ja. Hier vind je een praktisch voorbeeld terug. 

In mijn livestreams speel ik verschillende spellen, die ik vaak gratis opgestuurd krijg. Moet ik mijn video's taggen met "advertentie" of "publiciteit"?

Ja. Als je een spel gratis of met korting krijgt van een bedrijf zodat je het in je video's kunt gebruiken, dan heb je een voordeel ontvangen en moet het Content Creator Protocol worden toegepast. 

Ik maak een video die ik op meerdere platformen deel. Moet ik dan op elk platform aanduiden dat deze video reclame bevat?

Ja.

Mijn livestreams op Twitch plaats ik achteraf gedeeltelijk of integraal op andere platformen. Moet ik dan nogmaals aanduiden dat die video reclame bevat?

Ja.

Is het verboden om voor bepaalde producten reclame te maken?

Ja. Commerciële communicatie is verboden voor: (elektronische) sigaretten, navulverpakkingen, andere tabaksproducten, geneesmiddelen voor menselijk gebruik en medische behandelingen voor menselijk gebruik die alleen op doktersvoorschrift verkrijgbaar zijn, wapens en speelgoed dat op vuurwapens lijkt. Ook mag er geen commerciële communicatie getoond worden die in strijd is met andere wettelijke bepalingen. 

Waar vind ik bijkomende regels voor reclame voor alcoholhoudende dranken terug?

Commerciële communicatie over alcoholhoudende dranken moet aan verschillende criteria voldoen. Zo mag deze zich niet specifiek richten tot minderjarigen en mag deze in het bijzonder geen minderjarigen tonen die dit soort dranken gebruiken. Ook mag er niet in worden gesuggereerd dat alcoholhoudende dranken therapeutische kwaliteiten bezitten of een stimulerend, kalmerend of spanningsreducerend effect hebben. Andere criteria kan je terugvinden in het Mediadecreet. 

Waar vind ik bijkomende regels voor reclame voor voedingsmiddelen terug?

Commerciële communicatie over suikerhoudend snoepgoed moet, volgens artikel 69 van het Mediadecreet, op een duidelijke en contrasterende wijze een gestileerde afbeelding van een tandenborstel tonen gedurende de hele uitzending van de commerciële communicatie. 

Commerciële communicatie voor minderjarigen mag geen buitensporig verbruik aanmoedigen of vergoelijken van voedingsmiddelen en dranken die stoffen bevatten waarvan een overmatig gebruik niet aanbevolen is, zoals vetten, transvetzuren, zout of natrium en suikers. 

Ligt de verantwoordelijkheid voor de vermelding van commerciële communicatie bij de content creator of de partner?

Een content creator die online video plaatst op zijn/haar/hun audiovisuele mediadienst, is verantwoordelijk voor die content.  

Moet ik op Twitch mijn partners vermelden in de titel én in het videobeeld zelf?

Neen, bij Twitch heb je twee opties voor een duidelijke vermelding: 

Optie 1 – het labelen van je commerciële communicatie en het taggen van je partner(s) in de titel (“advertentie @partner1” of “publiciteit @partner1”). Deze vermelding hoeft niet aan het begin van de titel te staan, maar mag je plaatsen waar je wil. 

Optie 2 – het labelen van je commerciële communicatie en het aanduiden van je partner(s) binnen je stream. De term “advertentie” of “publiciteit” moet in de buurt van de naam/logo staan van de partner. 

Indien je meerdere partners hebt in jouw video, kan je voor de ene partner gebruik maken van een duidelijke vermelding volgens optie 1 en voor de andere partner volgens optie 2. (Het is uiteraard de bedoeling dat elke partner vermeld wordt.) 

Een voorbeeld kan je hier terugvinden. 

Wat met materiaal dat in de achtergrond in mijn stream staat, zoals een koelkast van een partner, een beeld van een videogame of een stoel?

We bekijken alles case per case. Het gaat in dergelijke situaties dan ook om de zichtbaarheid en aanwezigheid van de merken. Als het merk altijd (prominent) in beeld is, is er nog sprake van commerciële communicatie. Een bewust geplaatste koelkast met zichtbare logo’s zal dus vaak nog de aanduiding vragen van commerciële communicatie. Een gekregen game-stoel daarentegen zal, na eenmalige introductie en aanduiding van commerciële communicatie, dat misschien niet vereisen, aangezien het merk niet meer extra zichtbaarheid krijgt doorheen de volgende streams. 

Hebben andere overheidsinstanties specifieke regels voor content creators?

Ja, zo heeft de Federale Overheidsdienst Economie (FOD Economie), onder meer bevoegd voor consumentenzaken, specifieke richtlijnen voor content creators en influencers. Meer informatie kan je terugvinden via https://economie.fgov.be/nl/themas/verkoop/reclame/u-bent-contentcreator

Thema 2: Minderjarigen

Vanaf welke leeftijd spreek je van een minderjarige, een jongeren of een kind?

Mag ik in mijn video, met minderjarigen als doelpubliek, reclame maken?

Het is mogelijk om commerciële communicatie aan te bieden in en rond jouw video. Deze commerciële communicatie moet wel telkens voor hen duidelijk als zodanig herkenbaar zijn. Ook gelden er striktere regels voor video’s die voornamelijk gericht zijn op kinderen jonger dan 12 jaar. 

Met welke regels moet ik nog rekening houden als ik reclame maak die voornamelijk gericht is op minderjarigen, jongeren of kinderen?

Zie artikel 71-77 van het Mediadecreet.

Is politieke content toegelaten?

Ja. Jouw audiovisuele mediadienst moet wel onafhankelijk zijn van een politieke partij. 

Informatievideo’s, mededelingen en de video's met een algemeen informatieve inslag, en alle informatieve video-onderdelen worden in een geest van politieke en ideologische onpartijdigheid verzorgd. 

Mag een politieke partij een YouTube-kanaal hebben?

Ja, dat kan op voorwaarde dat het YouTube-kanaal niet als een audiovisuele mediadienst beschouwd wordt. 

Is politieke commerciële communicatie toegelaten?

Ja. Commerciële communicatie moet steeds duidelijk herkenbaar zijn voor kijkers. 

Mag ik reclame maken voor een politieke partij of politicus in en rond mijn video?

Ja. Indien jouw profiel of kanaal een audiovisuele mediadienst is, moet je je commerciële communicatie duidelijk als zodanig herkenbaar maken met “advertentie” en “publiciteit”. Jouw audiovisuele mediadienst moet onafhankelijk zijn van een politieke partij. 

Visuals / webinar / contact

Ik heb een specifieke vraag die niet bij de 'veelgestelde vragen' staat

Je kan contact opnemen via het contactformulier of via [email protected].

Ik ben journalist en heb een vraag

Je kan contact opnemen via [email protected].