2.7 Vlaamse Radio- en Televisieomroeporganisatie (VRT nv van publiek recht)

2.7.1       STRUCTUUR EN AANDEELHOUDERS

De openbare omroep Vlaamse Radio– en Televisieomroeporganisatie (VRT) is een naamloze vennootschap van publiek recht. De Vlaamse overheid is de enige aandeelhouder.

Dit heeft tot gevolg dat een aantal afspraken omtrent het kader waarbinnen de openbare omroep haar opdracht vervult, worden vastgelegd in een Beheersovereenkomst tussen de VRT en de Vlaamse Regering. Op 21 december 2015 werd de Beheersovereenkomst 2016 – 2020 ondertekend. Dit betekent dat er in de loop van 2020 een nieuwe beheersovereenkomst onderhandeld moet worden.

De VRT heeft een 100% dochtermaatschappij, de reclameregie Vlaamse Audiovisuele Regie (VAR). De VAR heeft een participatie van 50% in internetreclameregie Pebble Media nv en nam in 2018 databedrijf Predicube over. Eind september 2013 nam de VRT een participatie van 10% in het productiehuis De Chinezen nv, maar in 2018 verkocht het die participatie.

De VRT en de Participatiemaatschappij Vlaanderen richtten in april 2018 een joint venture op, Media Invest Vlaanderen nv, die beloftevolle ondernemingen in de mediasector zal ondersteunen en financieren. Media Invest zal in bedrijven investeren die actief zijn in mediatech en mediacontent. Een eerste investering werd bekendgemaakt in juni 2019. [321]

Op 20 november 2018 bundelden VRT, Medialaan en Mediahuis de krachten om via één website en één app al hun radiozenders aan te bieden. Hiervoor werd Digitale Radio Vlaanderen cvba opgericht, waarin de VRT voor 33.33% participeert.

Tabel 64: Aandeelhouders VRT nv

Figuur 18: Organigram VRT nv - tekstuele beschrijving Figuur 18
Bron: VRM op basis van NBB

2.7.2       AANBOD VLAAMSE RADIO – EN TELEVISIEOMROEPORGANISATIE

2.7.2.1         Radio

De VRT beschikt over vier radionetten met landelijke invulling: Radio 1, MNM, Studio Brussel en Klara. Radio 2 heeft een landelijk bereik maar sommige tijdsvensters zijn regionaal ontkoppeld.

De VRT maakt gebruik van het multimediale merk Sporza om op Radio 1 aan live sportverslaggeving te doen.

Vroeger stond het intern productiehuis VRT Radio in voor de productie van de radioprogramma’s en levering van content van de radionetsites. Door een herstructurering is de productie bij de netten gevoegd.

De radionetten Radio 1, Radio 2 (met een ontkoppelde versie voor elke provincie), Klara, Studio Brussel en MNM worden verspreid via de klassieke FM-etherdistributie. Daarvoor deed de VRT tot maart 2019 beroep op Norkring België. Na een overheidsopdrachtenprocedure werd deze dienstverlening gegund aan Broadcast Partners.

Ook via DAB-technologie zijn VRT radio-uitzendingen beluisterbaar. Vanaf  2017 vond een omschakeling van DAB naar DAB+ plaats. Dankzij DAB kan er een breder aanbod verstrekt worden dan via FM, namelijk Klara, Klara Continuo, MNM, MNM Hits, Radio 1, Radio 2 Antwerpen, Radio 2 Limburg, Radio 2 Oost-Vlaanderen, Radio 2 Vlaams-Brabant, Radio 2 West-Vlaanderen, Studio Brussel en VRT NWS.

Naast ontvangst via FM en DAB+ zijn deze radionetten, inclusief de ”extra radiostromen” ook te beluisteren op internet, via digitale TV, op mobiele toestellen via de apps, enz,….De VRT voorzag hiervoor nieuwe streamingslinks vanaf 11 april 2020.[322]

Naast de “aanbodmerken” (bv. Canvas, Studio Brussel, Klara, enz.) zijn er ook de submerken die connecteren rond schermgezichten, programma’s of thema’s. In die zin zijn bv Hooray en Bruut submerken van het aanbodmerk Studio Brussel die zich concentreren rond bepaalde thema’s, i.c. een bepaald muziekgenre. De merkenportfolio is dynamisch en evolueert in functie van het scherper stellen van de publieke waarde van haar aanbod.  Zo ontstond bv’ VRT Studio Brussel - #ikluisterbelgisch’ als steun voor de door Covid19 getroffen Belgische muziekindustrie.

Met de stopzetting van de free to air VRT-uitzendingen via DVB-T (= Digitale televisie via de ether) verdween ook de mogelijkheid om via dat kanaal naar de radio te luisteren.

De openbare omroep is samen met DPG en Mediahuis ook betrokken partij in het initiatief m.b.t. de Radioplayer Vlaanderen. Daartoe werd een cvba opgericht die aansloot bij de Radioplayer Worldwide, een non-profitorganisatie. Volgende VRT-zenders kunnen beluisterd worden via radioplayer.be: Radio 1, Radio 1 Classics, Radio 2 (regionale zenders), Klara, Klara Continuo, Studio Brussel,  MNM,  MNM Hits, MNM UrbaNice,  MNM 90's & Nillies, MNM Juice, Studio Brussel, Stubru #ikluisterbelgisch, Stubru Bruut, Stubru Hooray, Stubru de Tijdloze,  Klara Continuo.

2.7.2.2         Televisie

De VRT heeft een intern productiehuis dat in eerste instantie tv-programma’s maakt, maar ook content levert voor de VRT-websites en andere digitale producten van de VRT zoals de apps. Dit interne productiehuis maakt de meest uiteenlopende televisieprogramma’s (show, quiz, magazine, talkshow, reality, humor, fictie, comedy, documentaire, cultuur- en jongerenprogramma’s …).

Daarnaast zorgt VRT Informatie voor het aanbod inzake nieuws en sport. De toelevering van productie- en facilitaire diensten aan de interne productie geschiedt eveneens hoofdzakelijk door de VRT zelf.

Door herstructurering zijn de indeling en benaming binnen de VRT gewijzigd. De productie werd samengevoegd met de netten (één/Canvas/Ketnet). De afdeling heet overkoepelend “Media en Productie”. Daarnaast is er de directie VRT Informatie die op haar beurt VRT Nieuws en VRT Sport onder zich heeft. Dat luik van de productie voor aanbod van verschillende netten zit nog apart.

De Dienst “Operationele Afdelingen” verzorgt intern de toelevering van productie- en facilitaire diensten aan de interne productie.

De VRT biedt onder haar aanbodsmerken Eén, Canvas en Ketnet lineaire en niet-lineaire televisiediensten aan. Gedurende een beperkte periode was er ook een derde VRT-kanaal Ketnet /Op12, maar ten gevolge het vernieuwde regeerakkoord (2014) werd dit wat het Op12-gedeelte betreft stopgezet en sinds 1 januari 2015 wordt het derde kanaal na 20.00 uur nog alleen gebruikt als uitwijk- en servicekanaal voor Eén en Canvas. Sinds eind 2016 zendt de VRT Het Journaal met Vlaamse gebarentaal uit op dit kanaal. Voorheen konden mensen Het Journaal met gebarentaal live enkel online volgen.

Zowel via VRT NU als via licht uitgesteld kijken (verdeeld via de distributeurs) kunnen kijkers gemiste afleveringen uit het aanbod van VRT herbekijken (zgn. catch up). Daarnaast kunnen ook via de VRT-websites, en via sociale media fragmenten uit het aanbod worden (her)bekeken.

Onder de vlag van het multimediale merk Sporza brengt de VRT de rechtstreekse verslaggeving van sportevenementen en een overzicht van alle andere sporthoogtepunten op tv, naast sportnieuws en -duiding.

Vroeger beschikte de VRT over een zenderpark en dus over een eigen distributiekanaal voor radio en tv. Dit zenderpark werd echter verkocht aan Norkring België dat tot december 2018 free to air DVB-T-uitzendingen voor VRT verzorgde. Deze samenwerking werd stopgezet.

De VRT werkte in de startfase mee aan Stievie, een proefproject rond een app voor live en uitgesteld kijken. Het bedrijf heeft uiteindelijk geen participatie genomen in Stievie nv, dat ondertussen volledig onder de DPG-groep ressorteert. In 2020 kwam het nieuws dat Stievie premium zal stopgezet worden, en dat DPG samen met Telenet Streamz zal opstarten, als Vlaams antwoord op Netflix. Bij de lancering van Streamz op 3 september 2020 werd bekend gemaakt dat VRT meestapt in het project, zoals gevraagd in het Vlaamse regeerakkoord. VRT zal geen mede-eigenaar worden van de onderneming Streamz, maar programma’s aanleveren voor de catalogus tegen een vergoeding. Naast Streamz, zal VRT NU als volwaardig platform blijven bestaan.

VRT nam in 2016 afscheid van Teletekst. Enkel de ondertitelingspagina (888) bleef behouden.

2.7.2.3         Geschreven pers

De VRT is niet actief op de markt voor geschreven pers.

2.7.2.4         Internet

De VRT biedt content aan via het internet. Dit gebeurt via de corporate site vrt.be en websites onder de aanbod of submerken van VRT (zoals mnm.be, klara.be, radio1.be, radio2.be, stubru.be, een.be, canvas.be, sporza.be, vrtnews.be, ketnet.be en kaatje.be). Deze merken bieden ook content aan via mobiele toepassingen, apps en sociale media.

Verder zijn er de internetradiospelers radioplus.be, radioplayer.be en de videospeler VRT NU (De videosite VRT NU werd begin 2017 gelanceerd. De kijker kan er live de VRT-kanalen bekijken alsook programma’s herbekijken. Sinds 1 augustus 2018 is VRT NU ook als app beschikbaar).

Vrtnws.be is de nieuwssite van de VRT en vervangt het vroegere deredactie.be.

Een bijzonder onderdeel van de VRT-website is vrt-taal.net, waar taaltips gegeven worden.

In het voorjaar van 2018 lanceerde VRT een website langzullenwelezen.be.[323]

2.7.2.5         Divers en crossmediaal aanbod

Als enige aandeelhouder van de VAR nv, heeft de VRT een reclameregie in haar portfolio. Tot nu toe werkte de VAR exclusief voor de VRT-merken.

De VAR houdt op haar beurt een participatie aan in de internetreclameregie Pebble Media nv.

Daarnaast brengt de VRT ook brand extensions op de markt. Dit zijn commerciële producten (zoals cd’s en boeken) en evenementen die zijn afgeleid van de VRT-programma’s.

De VRT voert een crossmediaal aanbod met al haar merken, inclusief VRT NWS en Sporza.

Er werd door de publieke omroep VRT, de landelijke commerciële radiovergunninghouders DPG Media NV en Nostalgie NV en de multiplex vergunninghouder en operator Norkring NV een samenwerkingsverband opgezet om DAB+  gezamenlijk in de Vlaamse markt te zetten. Hiervoor werd in november 2018 de coöperatieve vennootschap met beperkte aansprakelijkheid Digitale Radio Vlaanderen opgericht

VRT werd ook gecommuniceerd als één van de partners in de in 2019 aangekondigde Belgian data Alliance. [324]

In coronatijden zet VRT NWS extra in op de samenwerking met en ondersteuning van het onderwijs. Zo waren er tijdens de vakantie de educatieve programma’s van Zomerschool, te bekijken via televisie-uitzendingen op Eén en online via Ketnet, en komen er dit najaar drie nieuwe edities van EDUbox, het educatief concept voor het middelbaar onderwijs. Leerkrachten kunnen alle EDUboxen gratis aanvragen. Elke EDUbox behandelt één relevant en actueel thema. Leerlingen of studenten werken met een box gevuld met fiches, die ook online geraadpleegd kunnen worden. Deze fiches bevatten een klein stukje theorie, praktijkoefeningen en opdrachten. Elke box bevat bovendien een uitgebreid digitaal luik met audiovisueel materiaal.[325]

2.7.2.6         Aanbod buiten Vlaanderen

De VRT neemt als lid van de European Broadcasting Union (EBU), de vereniging van Europese openbare radio- en televisieomroepen, actief deel aan de Eurovisie- en Euroradio-uitwisselingen.

Daarnaast levert de VRT ongeveer een derde van de programma’s (in alle genres) van het Beste van Vlaanderen en Nederland (BVN), de publieke satellietzender voor Nederlandstaligen in het buitenland.

Aan BVN is ook een website gekoppeld, bvn.nl.

De VRT richt zich ook op buitenlanders zodat zij op de hoogte zijn van het nieuws in Vlaanderen. Dit gebeurt via flandreinfo.be (Frans), flandersnews.be (Engels) en flanderninfo.be (Duits). Deze subsites van VRT NWS bevatten een selectie uit het algemene nieuws en sportnieuws met anderstalige beeldfragmenten.

2.7.3       Overzicht merken VRT

Tabel 65: Productoverzicht VRT nv