3.5 Onderzoek lokale journalistiek

Er wordt in de media vaak gesproken over de regionale journalistiek die onder druk staat. Harde cijfers hierover zijn echter niet vaak voorradig. Tijdens de bespreking van het mediaconcentratierapport in de commissie media van 22 maart 2018 werden er ook vragen gesteld om meer aandacht te geven aan lokale en regionale nieuwsmedia in ons rapport.

We onderzochten de evolutie van het aantal regionale katernen van de nationale kranten. In de figuur hieronder zien we dat Het Laatste Nieuws tussen 2010 en 2013 enkele versies bij heeft gekregen. Verder zien we dat het Belang van Limburg omstreeks 2015-2016 van 1 naar 7 edities gaat en dat Gazet van Antwerpen tussen 2017 en 2018 de tegengestelde richting uitgaat, van 6 naar 3.

Figuur 89: aantal edities nationale kranten - Tekstuele bespreking figuur 89

Bron: Gopress

Daarnaast zijn er verschillende gratis bladen die over heel Vlaanderen verdeeld worden, maar focussen op regionale journalistiek, zoals Deze Week (Roularta), De Zondag (Roularta) en Rondom (Corelio Connect Noord). Er is echter geen overzicht van het aanbod puur lokale nieuwsmedia die er nog zijn in Vlaanderen. De VRM bevroeg hiervoor de communicatiediensten van de 308 gemeentes in Vlaanderen. We ontvingen van 195 gemeenten een antwoord. Dat is een reactieratio van 63%.

In de kaart hieronder geven we een overzicht van het aantal lokale nieuwsmedia[323] dat beschikbaar is per gemeente. Het gaat zowel om private gedrukte als om digitale nieuwsmedia. Lokale radio’s of regionale televisiezenders werden dus niet opgenomen. Bladen die over heel Vlaanderen verdeeld worden, maar focussen op regionale journalistiek, zoals hierboven vermeld, werden weerhouden omdat die in principe in elke gemeente beschikbaar zijn.  

De top vijf van gemeentes met het meeste private lokale nieuwsmedia:

1. Antwerpen: 24

2. Mechelen: 9

3. Ninove: 9

4. Diksmuide: 8

5. Veurne: 8

Quasi elke gemeente geeft echter ook eigen nieuwsmedia uit. Het gaat dan om bijvoorbeeld een klassieke nieuwsbrief, maar meer en meer gemeentebesturen zijn ook actief op sociale media. Verschillende communicatieverantwoordelijken haalden ook aan dat er in Facebookgroepen zoals “Ge zijt van [gemeente] als …” ook veel nieuws verspreid wordt. Dit gebeurt dan door en voor de inwoners van de gemeente. Deze manieren om lokaal nieuws te consumeren werden echter niet meegerekend in bovenstaand onderzoek.

Volgens het onderzoek zijn er 232 verschillende private lokale nieuwsmedia actief in Vlaanderen, waarvan 79 digital-only initiatieven. 9 van hen krijgen subsidies van de gemeente waarin ze opereren, dat is bijna 4 procent.



[323] Lokale nieuwsmedia zijn alle mogelijke vormen van private media (geschreven pers of digitaal), die gericht zijn op de lokale gemeenschap. Het is enkel belangrijk dat er redactioneel nieuws in komt die niet enkel over de organisatie zelf gaat. Media die uitgaan van een adverteerder of een daartoe opgerichte groep van adverteerders, waarin op jaarbasis minder dan 30% van de inhoud besteed wordt aan artikels met algemene informatie worden dus uitgesloten.