3.1.3.3 Analyse op basis van populariteitscijfers

Dagbladen

Uit de studie van Digimeter uit 2016 blijkt dat 29,2% van de Vlamingen dagelijks de gedrukte krant ter hand neemt voor zijn nieuwsgaring. Dit is een daling van 2,3% ten opzichte van de vorige studie uit 2015. Als we de cijfers opgesplitst per leeftijdscategorie bekijken, zien we dat vooral de oudste leeftijdscategorieën nog regelmatig een krant lezen. Bij Vlamingen jonger dan 40 jaar ligt het dagelijks lezen van de gedrukte krant echter onder de 15%. Volgens het rapport worden smartphone (41,1%) en computer (35,2%) door meer mensen gebruikt om dagelijks het nieuws te volgen. Helemaal bovenaan op het lijstje staan radio (61,6%) en tv (54,4%).[186]

Als we enkel kijken naar digitale nieuwsconsumptie, is het bezoeken van nieuwswebsites het populairst. 68,6% van de respondenten van het Digimeteronderzoek had de laatste maand een nieuwswebsite bezocht. Een digitale krant was minder populair: slechts 30,7% had de laatste maand een digitale krant gelezen.[187]         

De populariteit van de geschreven pers wordt verder in twee stappen besproken. Ten eerste worden de verkoopcijfers van de kranten en tijdschriften bestudeerd. Dit gaat zowel om de gedrukte versie als de digitale versie van krant of tijdschrift. Vervolgens wordt de populariteit besproken van de website, de sociale mediapagina’s en de apps die bij een krant of tijdschrift horen.

Betaalde verspreiding en oplage

Het CIM geeft oplage- en verspreidingscijfers voor zowel de gedrukte als de digitale versies van de dagbladen. De abonnees die bij hun gedrukte krant gratis toegang krijgen tot de digitale versie van de krant, rekent het CIM enkel bij de gedrukte exemplaren. De CIM maakt ook het onderscheid tussen verkoop als onderdeel van een abonnement of losse verkoop. Het doet dit sinds 2016 echter niet meer voor de digitale exemplaren.

In Figuur 53 wordt de evolutie van de betaalde verspreiding van de kranten voor de periode 2011-2016 visueel voorgesteld. De verkoop van de kranten Het Laatste Nieuws, Het Nieuwsblad, Gazet van Antwerpen en Het Belang van Limburg zit in dalende lijn. De verkoop van de ‘kwaliteitskranten’ De Tijd, De Morgen en De Standaard daarentegen steeg in de afgelopen vijf jaar. Uit de grafiek wordt duidelijk dat de digitale verkoop hierin een doorslaggevende rol speelt.

Figuur 53 toont immers dat de verkoop van gedrukte kranten voor alle titels in dalende lijn zit. Als we de evolutie sinds 2011 beschouwen, dan zijn De Tijd en De Morgen de grootste dalers met respectievelijk 26% en 19% minder verkochte gedrukte kranten in 2016 t.o.v. 2011.

De Standaard, De Morgen en De Tijd kunnen echter dankzij een stijgende digitale verkoop de dalende gedrukte verkoop compenseren. De Tijd verkoopt meer dan 37% van haar kranten enkel digitaal. Bij De Morgen is dit in drie jaar tijd gestegen van 5% tot 30% van haar totale betaalde verspreiding. Op die manier verkopen de drie kwaliteitskranten méér kranten in 2016 dan in 2011. De populaire titels (Het Laatste Nieuws, Het Nieuwsblad, Gazet van Antwerpen en Het Belang van Limburg) verkopen minder digitale kranten en hun totale betaalde verspreiding is dan ook gedaald over de afgelopen vijf jaar. De digitale poot kan de daling van de papieren verkoop niet opvangen.

Figuur 53: Betaalde verspreiding kranten 2011-2016 - Tekstuele beschrijving figuur 53

Bron:VRM op basis van CIM

Figuur 54 maakt naast het aandeel digitaal-print ook de verhouding tussen abonnement en losse verkoop aanschouwelijk. Zo zien we dat het aandeel losse verkoop van gedrukte dagbladen voor alle titels jaar na jaar afneemt. De Vlaming kiest meer en meer voor een abonnementsformule. De categorie ‘derden’ bestaat uit exemplaren “betaald door een derde, waarvoor een betaalde factuur van minimum 50% van de tariefprijs opgesteld is, en die al dan niet compensaties inhoudt onder de vorm van publiciteitsruimte, ruilen, sponsoring...”[188] Het gaat bijvoorbeeld om exemplaren die op beurzen of door trein- of vliegtuigmaatschappijen worden verspreid. Ook in deze grafiek is het belang van digitale verkoop voor De Morgen, De Standaard en De Tijd duidelijk af te lezen.

Figuur 54: Betaalde verspreiding kranten 2016 : verhouding print – digitaal en abonnement – losse verkoop - Tekstuele beschrijving figuur 54

Bron: VRM op basis van CIM

In Figuur 55 wordt de verdeling van marktaandelen van de verschillende dagbladen voorgesteld op basis van de betaalde verspreiding voor 2014, 2015 en 2016. De onderlinge verhouding is licht gewijzigd. Het Laatste Nieuws en Het Nieuwsblad hebben opnieuw de sterkste posities. De Tijd is de kleinste krant in Vlaanderen.

Als we de verhouding Mediahuis – De Persgroep bekijken, dan blijft deze stabiel. De vier kranten van Mediahuis (De Standaard, Het Nieuwsblad, Gazet van Antwerpen en Het Belang van Limburg) zijn samen goed voor 58% van de betaalde verspreiding in België. De Persgroep (De Morgen, Het Laatste Nieuws en De Tijd, hoewel deze laatste een joint-venture is van De Persgroep en Rossel) heeft de overige 42% van de markt in handen.

 

Figuur 55: Marktaandelen betaalde verspreiding per titel 2014-2016 - Tekstuele beschrijving figuur 55

Bron:VRM op basis van CIM

Ten slotte is er nog de gratis krant Metro. In Figuur 56 wordt het marktaandeel weergegeven voor de oplages van de verschillende titels, waarbij Metro ook wordt opgenomen. Dan zien we dat Metro (we beschouwen enkel de Nederlandstalige versie) 10% marktaandeel heeft op vlak van oplages. Oplages gaan echter enkel over de gedrukte krant. Op die manier liggen oplagecijfers voor De Standaard, De Tijd en De Morgen lager dan de cijfers voor hun totale betaalde verspreiding.

Figuur 56: Marktaandelen oplage per titel 2014-2016 - Tekstuele beschrijving figuur 56

Bron: VRM op basis van CIM

In Tabel 97: Evolutie marktaandelen dagbladen volgens oplagewordt een overzicht gemaakt van de oplages van de dagbladen.

In deze tabel worden de verschillende dagbladen per mediagroep gesorteerd. Tot 2012 konden we van drie mediagroepen spreken, namelijk Corelio, Concentra en De Persgroep. We rekenen hier De Tijd tot De Persgroep (die 50% van de aandelen heeft in Mediafin) en Metro tot Concentra (die 51% van de aandelen in bezit heeft). De overige belangen in De Tijd en Metro worden aangehouden door de Franstalige uitgeverij Rossel & Cie.

Door het bundelen van de uitgeefactiviteiten van Concentra en Corelio in de joint venture Mediahuis onderscheiden we sinds 2013 drie groepen, met name Mediahuis, De Persgroep en Concentra (waartoe we dan enkel Metro rekenen). In 2017 onderscheiden we slechts twee groepen meer (Mediahuis en De Persgroep), gezien het belang in Mass Transit Media (dat Metro uitgeeft) van Concentra naar Mediahuis is overgegaan. Gezien het hier gaat om cijfers van 2016, gaan we er hier nog van uit dat Metro nog niet volledig tot Mediahuis behoort.

Mediahuis heeft een marktaandeel van 51,7%. De Persgroep schommelt rond de 37%. Het marktaandeel van Metro stijgt tot bijna 11%. Indien we hier Metro al tot Mediahuis zouden rekenen, zouden de verhoudingen 62,5% voor Mediahuis en 37,5% voor De Persgroep zijn. Zoals hierboven reeds aangehaald is de verhouding wat betaalde verspreiding betreft (dus zonder Metro) 59% voor Mediahuis en 41% voor De Persgroep. 

 

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

De Standaard

7,8%

8,2%

8,3%

8,5%

8,6%

8,9%

9,0%

9,1%

9,2%

9,2%

9,1%

Het Nieuwsblad+De Gentenaar

19,5%

19,3%

24,7%

24,0%

24,2%

24,5%

24,8%

24,6%

24,6%

24,8%

24,3%

Het Volk

6,6%

6,3%

-

-

-

-

-

-

-

-

-

Som Corelio nv (VUM)

33,9%

33,8%

33,0%

32,5%

32,9%

33,4%

33,8%

 -

 -

-

-

Gazet Van Antwerpen

10,5%

10,2%

10,0%

10,0%

9,8%

9,7%

9,4%

9,4%

9,5%

9,3%

9,0%

Belang Van Limburg

9,0%

9,0%

8,9%

9,1%

9,1%

9,2%

9,1%

9,1%

9,1%

9,2%

9,3%

Metro NL

9,7%

10,3%

10,7%

11,0%

10,9%

11,0%

10,9%

10,2%

9,9%

10,3%

10,8%

Som Concentra nv

29,1%

29,5%

29,6%

30,1%

29,9%

29,9%

29,5%

10,2%

9,9%

10,3%

10,8%

Mediahuis

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

52,2%

52,4%

52,6%

51,7%

Het Laatste Nieuws + Nieuwe Gazet

27,7%

27,3%

27,7%

27,9%

28,1%

27,8%

28,1%

28,9%

29,3%

29,0%

29,4%

De Morgen

5,4%

5,7%

6,0%

6,0%

5,8%

5,6%

5,6%

5,6%

5,2%

4,9%

4,8%

De Tijd

3,9%

3,7%

3,8%

3,5%

3,4%

3,2%

3,1%

3,1%

3,1%

3,2%

3,2%

Som De Persgroep nv

37,0%

36,7%

37,5%

37,5%

37,2%

36,6%

36,8%

37,7%

37,7%

37,1%

37,5%

Tabel 97: Evolutie marktaandelen dagbladen volgens oplage 2005-2016

Bron: VRM op basis van CIM

De evolutie in de sector van Vlaamse dagbladen kan ook gevolgd worden aan de hand van concentratiemaatstaven C4 en HHI.

In tabel 98 en 99 worden de concentratiemaatstaven voorgesteld voor de betaalde verspreiding (exclusief Metro) en de oplage (inclusief Metro) en dit zowel voor de titels als voor de mediagroepen.       

Bij de betaalde verspreiding en oplage op basis van titels zien we een relatief stabiele C4 en HHI-index. In 2008 verhoogde deze index gevoelig als gevolg van het verdwijnen van Het Volk. Sindsdien kende deze index slechts lichte schommelingen. Als we naar de betaalde verspreiding kijken, ligt het totale marktaandeel van de vier grootste dagbladen op 79,3% van de markt.  Bij de oplagecijfers is dit 73,6%. De HHI ligt tussen 0,15 en 0,25 wat wordt gecategoriseerd als ‘matig geconcentreerd’.

Wat de mediagroepen betreft, is er een ander beeld. Tot 2012 vertegenwoordigden de drie mediagroepen, nl. Concentra, Corelio en De Persgroep, de volledige Vlaamse markt van dagbladen waardoor de C4 dan ook 100% bedraagt. De HHI nam jaarlijks lichtjes toe voor de betaalde verspreiding; voor de oplagen bleef de HHI ongeveer gelijk.

In 2013 richtten Concentra en Corelio samen Mediahuis op. Hierdoor ontstaan in het Vlaamse krantenlandschap drie andere mediagroepen, nl. De Persgroep, Mediahuis en Concentra (Metro). De C4 voor betaalde verspreiding en oplage zijn nog steeds 100%. Wat betaalde verspreiding betreft zijn er zelfs slechts twee groepen meer: De Persgroep en Mediahuis. De HHI stijgt vanaf 2013 significant doordat het hoge marktaandeel van Mediahuis sterk doorweegt in de berekening.

Vanaf volgend jaar zal Metro tot Mediahuis gerekend worden. De HHI zal opnieuw sterk stijgen.

 

Betaalde verspreiding (print+digitaal)

 

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Op basis van titels

C4 (%)

73,58%

80,31%

80,26%

80,26%

79,88%

80,03%

79,93%

79,78%

79,39%

79,26%

HHI

0,18

0,2106

0,2108

0,212

0,2117

0,2121

0,2117

0,2094

0,2069

0,2052

Volgens groep

C4 (%)

100%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

HHI

0,3528

0,3542

0,3545

0,3553

0,3566

0,359

0,5151

0,5162

0,5164

0,5143

Tabel 98: Concentratie-indexen dagbladen op basis van betaalde verspreiding 2007-2016

Bron: VRM op basis van CIM

 

Oplage

 

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Op basis van titels

C4 (%)

67,12%

73,06%

72,95%

73,04%

73,05%

73,22%

72,93%

73,35%

73,51%

73,55%

HHI

0,1562

0,1789

0,178

0,1793

0,1796

0,1816

0,1828

0,1859

0,1855

0,1857

Volgens groep

C4 (%)

100%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

100%

HHI

0,3359

0,3365

0,3362

0,3361

0,3356

0,3361

0,4243

0,4267

0,4246

0,4195

Tabel 99: Concentratie-indexen dagbladen op basis van oplage 2007-2016

Bron: VRM op basis van CIM

Figuur 57: Evolutie concentratie betaalde verspreiding dagbladen - Tekstuele beschrijving figuur 57

Bron: VRM op basis van CIM

Online populariteit van krantenmerken

Krantenuitgevers zetten niet enkel in op een dagelijkse krant die zowel gedrukt als digitaal verschijnt, maar zorgen ook voor een constant geüpdatete nieuwssite. De populariteit van de nieuwssites wordt in dit onderdeel besproken, net zoals de populariteit van de nieuwsmerken op de sociale media. Deze worden geïllustreerd in Figuur 58. Het aantal websitebezoeken valt af te lezen op de primaire as (linkeras), het aantal volgers op sociale media is af te lezen op de secundaire as (rechteras).

De websites van Het Laatste Nieuws en Het Nieuwsblad steken er boven uit en krijgen meer dan driedubbel zoveel bezoekers als de andere krantenwebsites. In vergelijking met vorige jaren gaan de meeste websites licht vooruit, behalve de website van De Morgen, die licht daalt qua bezoekersaantallen. De website van Gazet van Antwerpen gaat als enige sterk vooruit.

De website van De Standaard is relatief populair in vergelijking met haar betaalde verspreiding. De website van de krant Metro (metronews.be) wordt niet gemonitord door het CIM.

De sociale media worden actief gebruikt door de Vlaamse kranten. Vooral op Facebook en Twitter zijn kranten zeer actief. Elke krant post meerdere berichten per dag via deze kanalen.

Het Laatste Nieuws en het Nieuwsblad hebben het meeste volgers op Facebook, de overige kranten volgen op geruime afstand. Voor alle kranten groeiden hun volgers aan met 10% of meer in vergelijking met vorig jaar. Metro België (+67%), De Tijd (+29%) en Gazet van Antwerpen (+20%) waren de sterkste groeiers.

Op Twitter heeft De Standaard met voorsprong het grootste aantal volgers. Ze heeft er meer dan dubbel zoveel als de eerstvolgende, Het Laatste Nieuws. De populariteit van De Tijd valt op. Ook op Twitter groeide het aantal volgers in één jaar tijd met meer dan 10% voor alle kranten. Hier was opnieuw Gazet van Antwerpen (+39%) één van de sterkste groeiers.

Instagram wordt pas sinds enkele jaren gebruikt door de dagbladen. Het aantal volgers ligt erg uiteen. Enkel Het Laatste Nieuws, Het Nieuwsblad en De Morgen hebben meer dan 10.000 volgers.

De activiteit van de Vlaamse kranten op YouTube blijft relatief laag, net zoals het aantal abonnees.

Snapchat wordt zelden gebruikt door de dagbladen.

Figuur 58: Online populariteit dagbladen - Tekstuele beschrijving figuur 58

Bron: VRM op basis van CIM en eigen onderzoek bij betrokken sociale netwerken, cijfers augustus 2017

Na het apart bespreken van betaalde verspreiding en oplage, websitebezoeken en sociale media-activiteit, vergelijken we deze in Figuur 59. We beschouwen telkens het marktaandeel.

We zien dat Het Laatste Nieuws en Het Nieuwsblad op alle platformen het best scoren. Opvallend is de piek bij de website van Het Laatste Nieuws, deze is met voorsprong de populairste nieuwssite. Ook Het Nieuwsblad heeft een zeer groot marktaandeel wat haar websitebezoeken betreft. We zien dat Het Belang van Limburg en Gazet Van Antwerpen hun populariteit wat betreft gedrukte (en digitale) verkoop niet in online populariteit kunnen vertalen. De Standaard en De Morgen daarentegen scoren online beter dan wat hun betaalde verspreiding en oplage betreft.

Figuur 59: Marktaandelen dagbladen per titel - Tekstuele beschrijving figuur 59

Bron: VRM op basis van CIM en eigen onderzoek

In Figuur 60 worden de marktaandelen per groep weergegeven. Mediahuis is op alle vlakken de grootste groep. Dankzij de populariteit van de website van Het Laatste Nieuws, heeft De Persgroep op vlak van websitebezoeken een marktaandeel van 46%.

Figuur 60: Marktaandelen mediagroepen dagbladen - Tekstuele beschrijving figuur 60

Bron: VRM op basis van CIM en eigen onderzoek

Ten slotte bekijken we de apps van de verschillende dagbladen. We zien dat voor elk dagblad meestal twee applicaties bestaan. Enerzijds bestaat er een app waar de gebruiker gratis nieuwsberichten kan lezen, vergelijkbaar met de site van de krant (bijvoorbeeld in Tabel 100 gaat het om dS nieuws, DeMorgen.be mobile, Gva, HBVL, HLN.be Mobile en Nieuwsblad.be mobile). Daarnaast bestaat er ook een app waarin de (mobiele) digitale editie van de krant kan aangekocht en gelezen worden. Bij De Tijd bestaat enkel deze laatste app. De app ‘Sportkrant Het Laatste Nieuws’ bestaat sinds het najaar van 2016.

Als we kijken naar het aantal installaties, dan zien we dat de app van Hln.be Mobile (de app met gratis nieuws van Het Laatste Nieuws) het populairst is. Het is de enige app die in de categorie boven 500.000 installaties zit.

Het aantal installaties van de apps lijkt de populariteit op andere platformen (online en gedrukt) van de kranten te weerspiegelen.

Naam applicatie

Groep

Aantal installaties augustus 2017

HLN.be Mobile

De Persgroep Publishing

500.000 - 1.000.000

Het Laatste Nieuws

De Persgroep Publishing

100.000 - 500.000

Nieuwsblad.be mobile

Mediahuis

100.000 - 500.000

DeMorgen.be mobile

De Persgroep Publishing

100.000 - 500.000

dS nieuws

Mediahuis

100.000 - 500.000

HBVL

Mediahuis

100.000 - 500.000

Het Nieuwsblad digitale krant

Mediahuis

100.000 - 500.000

De Morgen digitale krant

De Persgroep Publishing

50.000 - 100.000

De Standaard - Krant & dS Avond

Mediahuis

50.000 - 100.000

Gva.be mobile

Mediahuis

50.000 - 100.000

Het Belang van Limburg

Mediahuis

50.000 - 100.000

Gazet van Antwerpen - Krant

Mediahuis

10.000 - 50.0000

Metro België (NL)

Mass Transit Media

10.000 - 50.0000

De Tijd

Mediafin

10.000 - 50.0000

DM Tv app

De Persgroep Publishing

10.000 - 50.0000

Sportkrant Het Laatste Nieuws

De Persgroep Publishing

5.000 - 10.000

Tabel 100: Aantal installaties applicaties dagbladen via Google Play

Bron: VRM op basis van Google Play

Periodieke bladen

Wat periodieke bladen betreft, zijn er in de Digimeter of de VRIND geen cijfers beschikbaar over hoe vaak een Vlaming tijdschriften raadpleegt, welke leeftijdscategorieën dit doen of voor welke doeleinden dit gebeurt. We kijken naar de cijfers van het CIM wat betreft betaalde verspreiding en online populariteit.

Betaalde verspreiding

We bespreken de betaalde verspreiding van de populairste periodieke bladen in Vlaanderen. In Figuur 61 staan de verkoopcijfers van de twintig best verkopende tijdschriften van 2015 weergegeven. Ledenbladen zoals bijvoorbeeld Pasar of Femma staan niet in dit overzicht, Kerk en Leven wordt wel opgenomen. Voor de tijdschriften waarvoor zowel een Franstalige als een Nederlandstalige versie bestaat, kan de splitsing in de verkoopcijfers gebeuren op basis van historische informatie van het CIM.[189]

De grootste dalers in 2016 t.o.v. 2015 zijn Story (-17%) en Libelle Lekker (-15%). Er zijn drie stijgers in de top 20, namelijk Goed Gevoel (+9%), TV Gids Primo (+5%) en Plus Magazine (+5%). De top 3 is al jaren dezelfde: Dag Allemaal, Kerk en Leven en Libelle.

Als we de evolutie over meerdere jaren bekijken, zien we dat TV Gids Primo het enige tijdschrift is dat goede cijfers kan voorleggen. In vier jaar tijd is hun betaalde verspreiding met 26% gestegen. Op die manier is TV Gids Primo sinds 2015 het vierde best verkopende tijdschrift in Vlaanderen. Voor alle andere tijdschriften in de top 20 is de betaalde verspreiding gedaald in de afgelopen jaren. Als we de evolutie 2012-2016 bekijken, dan zijn Story (-54%), Flair (-46%) en Humo (-41%) de grootste verliezers. In het totaal is de betaalde verspreiding van de top 20 van best verkopende tijdschriften in 2016 met 26% gedaald t.o.v. 2012.

Figuur 61: Betaalde verspreiding tijdschriften 2012-2016 - Tekstuele beschrijving figuur 61

Bron: VRM op basis van CIM   

In Figuur 62 zien we de verhouding tussen abonnement en losse verkoop, zowel wat print als digitaal betreft, voor het jaar 2016. We zien heel grote verschillen tussen de tijdschriften onderling. Kerk en Leven is 100% abonnement. De verkoop van de populaire bladen zoals Story, Dag Allemaal, Tv Gids Primo en Tv Familie bestaat voor meer dan 80% uit losse verkoop. Ook de vrouwenbladen Flair, Feeling, Goed Gevoel en Vitaya bouwen grotendeels op losse verkoop. Libelle vormt hierop een uitzondering. Humo en de magazines van Roularta (Knack, Trends, Sport Voetbalmagazine, Plus, Nest en Krant van West-Vlaanderen) verkopen dan weer vooral abonnementen. Bij Nest valt het grote aandeel van ‘verkoop aan derden’ op. Dit gaat vermoedelijk om exemplaren die in winkels en op beurzen worden gepresenteerd.

We zien dat de digitale verkoop erg marginaal blijft, in vergelijking met de gedrukte verkoop. Sommige tijdschriften hebben geen digitale versie, zoals bijvoorbeeld Dag Allemaal of Kerk en Leven. Digitale exemplaren gelezen door abonnees op het gedrukte tijdschrift (met gratis toegang tot het digitale blad) worden hier niet meegeteld.

Figuur 62: Betaalde verspreiding 2016 :verhouding print – digitaal en abonnement – losse verkoop - Tekstuele beschrijving figuur 62

Bron: VRM op basis van CIM

In Figuur 63 worden de marktaandelen van de tijdschriften in de top 20 voorgesteld.

Figuur 63: Marktaandeel populairste tijdschriften 2016 - Tekstuele beschrijving figuur 63

Bron: VRM op basis van CIM

In Figuur 64 worden deze marktaandelen gegroepeerd volgens uitgever.       

Het aantal uitgevers in de top 20 bleef het afgelopen jaar constant. De grootste verandering dateert van 2015: toen nam De Persgroep Publishing de tijdschriften Story, TeVe-Blad en Vitaya en ook Humo over van Sanoma. Het bedrijf Humo verdween bovendien via fusie met De Persgroep Publishing. In 2017 verdween het tijdschrift Vitaya.

De Persgroep Publishing heeft door de overname zijn marktaandeel kunnen vergroten. In 2016 is het de grootste uitgever bij de publieke bladen. Bij de 20 best verkochte tijdschriften heeft De Persgroep Publishing een marktaandeel van 42%. Roularta haalt een marktaandeel van 19% en is daarmee voor het eerst groter dan Sanoma. Bij Roularta is ook Plus Magazine gerekend. Dit magazine wordt uitgegeven door Senior Publications, wat voor 50% in handen is van Roularta Media Group (de andere 50% is in handen van het Franse bedrijf Bayard).

De marktaandelen in Figuur 64 zijn enkel gebaseerd op de cijfers van de 20 best verkopende titels in Vlaanderen. De belangrijkste publieke tijdschriften van elke mediagroep behoren hiertoe. Roularta heeft ook verschillende titels gericht op de professionele markt. De titels van Produpress en Edition Ventures nemen kleinere posities in. De titels van Minoc Media Services (Clickx, PC-magazine) worden niet gemeten door CIM.

Figuur 64: Marktaandelen uitgevers van top 20 tijdschriften 2016 - Tekstuele beschrijving figuur 64

Bron: VRM op basis van CIM

Wat tijdschriftentitels betreft, is er een lage mate van concentratie zoals blijkt uit de concentratiemaatstaven die weergegeven worden in Tabel 101.

Wanneer de berekening wordt gemaakt voor de mediagroepen, dan constateert de VRM wel een sterke mate van concentratie. In tegenstelling tot vorige jaren, werden aparte ondernemingen zoals Senior Publications (50% eigendom van Roularta Media Group) en Humo (vanaf 2015 100% eigendom van en in december 2015 gefuseerd met De Persgroep Publishing) niet meer als aparte bedrijven maar behorende tot hun ‘moederbedrijven’ beschouwd. Op die manier maakt de C4 een sprong in 2015, net zoals de HHI-index.

In het algemeen blijft het concentratieniveau bij de tijdschriften lager dan het concentratieniveau op de dagbladenmarkt. Bovendien is niet de volledige markt in deze concentratiemaatstaven opgenomen, maar enkel de 20 best verkopende titels.

Concentratiemaatstaven Periodieke Bladen

 

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

2016

Titels

 

C4

46,51%

46,77%

48,87%

49,97%

48,14%

43,46%

42,43%

44,35%

45,97%

45,93%

HHI

0,08

0,08

0,09

0,08

0,09

0,07

0,07

0,07

0,08

0,08

Volgens groep

 

C4

85,16%

86,10%

86,52%

76,84%

85,14%

84,57%

84,52%

84,12%

92,21%

91,66%

HHI

0,23

0,23

0,23

0,18

0,20

0,21

0,21

0,21

0,26

0,26

Tabel 101: Concentratie-indexen periodieke bladen op basis van betaalde verspreiding 2007-2016

Bron: VRM op basis van CIM

Figuur 65: Evolutie concentratie betaalde verspreiding 2007-2016 - Tekstuele beschrijving figuur 65

Bron: VRM op basis van CIM

Online populariteit van de periodieke bladen

De websites van de periodieke pers worden beduidend minder vaak bezocht dan de websites van dagbladen. Vermoedelijk is dit te wijten aan het ontbreken van dagdagelijkse actualiteit. Dit zou ook verklaren waarom knack.be relatief succesvol is. Deze website volgt de actualiteit wel op de voet.

Sommige periodieke bladen hebben geen website met inhoud. Het gaat bijvoorbeeld om Dag Allemaal en TV Familie. Hun website bestaat enkel uit een aankondiging van de belangrijkste artikels in het recentste nummer van het tijdschrift en eventueel extra uitleg bij spaaracties of wedstrijden. De bezoekcijfers van deze twee websites worden niet gemeten via het CIM, net zomin als de bezoeken aan de website van Kerk en Leven.

In Figuur 66 worden de populairste websites van tijdschriften weergegeven. 

Knack.be en flair.be zijn duidelijk de populairste websites van de Vlaamse weekbladen. De cijfers van levif.be, de Franstalige tegenhanger van Knack, worden echter ook in deze van knack.be opgenomen. De website van Knack bestaat uit verschillende deelwebsites. Van deze deelwebsites kunnen voor Plus Magazine, Trends, Datanews, Krant van West-Vlaanderen en Weekend Knack afzonderlijke cijfers gevonden worden bij het CIM. Nest is een onderdeel van de Weekend Knack-website. Voor de deelwebsite van Focus Knack worden geen aparte cijfers gegeven.

Als we de vergelijking maken met vorig jaar, zitten de knack-sites in een eerder dalende trend (met uitzondering van de website van de Krant van West-Vlaanderen) terwijl de websites van damesbladen zoals Libelle, Libelle Lekker en Feeling steeds meer bezoekers trekken.

Figuur 66: Online populariteit periodieke bladen– websitebezoeken - Tekstuele beschrijving figuur 66

Bron: VRM op basis van CIM

Bij de tijdschriften zijn er grote verschillen in populariteit en activiteit op de sociale media. We stellen opnieuw een prominente aanwezigheid op Facebook vast. Afhankelijk van welk tijdschrift zijn daarna Twitter en Instagram het populairst. Net zoals bij dagbladen wordt YouTube amper gebruikt. 

Slechts enkele tijdschriften hebben geen Facebookaccount, namelijk Nest en TeVe-Blad. Dag Allemaal heeft pas sinds een jaar een Facebookaccount. Het is dan ook de sterkste stijger in het aantal ‘vind ik leuks’ op Facebook. Humo, Flair en Knack steken er boven uit wat aantal ‘vind ik leuks’ op Facebook betreft. Naast Dag Allemaal, zijn Libelle Lekker en Goed Gevoel de sterkste stijgers sinds vorig jaar.

Op Twitter kunnen slechts enkele titels op een groot aantal volgers rekenen. Humo en Knack spannen de kroon. Enkele titels stopten de afgelopen jaren met actief tweeten. Het gaat om Joepie, Libelle, Story, TV Familie, Libelle Lekker en TV Gids Primo.

Snapchat wordt sporadisch gebruikt door tijdschriften.

Op Instagram zijn het vooral bladen gericht op vrouwen en lifestyle die actief zijn en heel wat volgers hebben. Flair, Elle en Knack Weekend kunnen het meeste volgers aanspreken. Goed Gevoel, Libelle en Feeling zijn de grootste groeiers op Instagram. Ook zijn het - met Elle, Libelle en Flair - opnieuw periodieke bladen gericht op vrouwen die het meest actief hun YouTube-kanaal onderhouden en het meest abonnees hebben. Humo is het enige andere blad die het succes van bovengenoemde bladen enigszins kan volgen op Instagram en YouTube.

Figuur 67: Online populariteit periodieke bladen – sociale media - Tekstuele beschrijving figuur 67

Bron: VRM op basis van eigen onderzoek bij de betrokken sociale netwerken, cijfers augustus 2017

Net zoals bij de kranten hierboven, worden voor de tijdschriften de marktaandelen offline en online vergeleken. We constateren grote verschillen. Knack Magazine en Flair presteren enorm goed online. Ook de populariteit van Humo op de sociale media en de populariteit van de website van Trends vallen op. Anderzijds houden de populaire gedrukte tijdschriften Dag Allemaal, Kerk en Leven, TV Gids Primo en Teve-Blad er amper een online-activiteit op na. Het blijkt dus niet zo te zijn dat wie online niet aanwezig is, niet bestaat. De online activiteit en de gedrukte verkoop liggen soms ver uiteen, veel meer dan bij de dagbladen. Zo zagen we bij de gedrukte verkoop dat de afgelopen jaren Flair en Humo de grootste verliezers zijn. Op sociale media en op vlak van websitebezoeken (maar dan enkel Flair) zijn het echter de populairste merken!

In Figuur 68 worden de marktaandelen per groepen aanschouwelijk gemaakt. Ook daar zien we grote verschillen. Op vlak van (gedrukte) verkoop is De Persgroep marktleider. De koek wordt verder verdeeld over meerdere uitgeverijen. Online zijn het vooral de sites van de Sanoma- en Roularta-titels die bezoekers trekken. De Persgroep kan enkel met Humo en het groeiende Goed Gevoel goede cijfers voorleggen, maar haalt slechts een zeer klein marktaandeel. Op sociale media worden de marktaandelen verdeeld tussen de drie grote groepen Sanoma, De Persgroep en Roularta.

 

Figuur 68: Marktaandelen periodieke bladen per titel - Tekstuele beschrijving figuur 68

Bron: VRM op basis van CIM en eigen onderzoek

Figuur 69: Marktaandelen mediagroepen periodieke bladen - Tekstuele beschrijving figuur 69

Bron: VRM op basis van CIM en eigen onderzoek

Als we kijken naar de applicaties verbonden met periodieke bladen, dan zien we dat de apps Dag Allemaal, Humo, Knack (in-app aankopen digitaal magazine), Knack.be, Magstore en Story de populairste zijn. Magstore is de app van de Sanoma, via dewelke alle digitale Sanomamagazines verkocht worden. Deze apps worden in populariteit enkel nog voorbijgestoken door de tv-gidsapp van Humo.

Naam applicatie

Groep

Aantal installaties augustus 2017

Humo's tv gids

Humo nv

50.000 - 100.000

Dag Allemaal

De Persgroep Publishing

10.000 - 50.000

Humo

Humo nv

10.000 - 50.000

Knack

Roularta Media Group

10.000 - 50.000

Knack.be

Roularta Media Group

10.000 - 50.000

Magstore

Sanoma Media Belgium nv

10.000 - 50.000

Story

Sanoma Media Belgium nv

10.000 - 50.000

Krant van West-Vlaanderen

Roularta Media Group

5.000 - 10.000

Autoinfo

Mediahuis

1.000 - 5.000

De Belegger

Mediafin

1.000 - 5.000

Eos Wetenschap

Uitgeverij Cascade

1.000 - 5.000

For Girls Only

Uitgeverij Cascade

1.000 - 5.000

Goed Gevoel

De Persgroep Publishing

1.000 - 5.000

Kw.be

Roularta Media Group

1.000 - 5.000

Sport/voetbalmagazine

Roularta Media Group

1.000 - 5.000

Trends

Roularta Media Group

1.000 - 5.000

Trends.be

Roularta Media Group

1.000 - 5.000

TV Familie

De Persgroep Publishing

1.000 - 5.000

Plus Magazine

Roularta Media Group

500 - 1.000

Primo TV gids

Uitgeverij Cascade

500 - 1.000

Reistips

Mediahuis

500 - 1.000

Datanews

Roularta Media Group

100 - 500

Tabel 102: Aantal installaties applicaties periodieke bladen via Google Play

Bron: VRM op basis van Google Play



[186] De Marez, L. en Vanhaelewyn, B., Digimeter 2016. Measuring digital media trends in Flanders, 2016., https://www.imec-int.com/digimeter.

[187] De Marez, L. en Vanhaelewyn, B., Digimeter 2016. Measuring digital media trends in Flanders, 2016., https://www.imec-int.com/digimeter.

[189] Vorige jaren gaf het CIM informatie over de verhouding in de verkoopcijfers tussen de Franstalige en de Nederlandstalige versie. Voor 2016 geeft het CIM deze splitsing niet meer. Daarom baseerde de VRM zich op de cijfers van 2015.