4.6.1 Uitbreidingsmogelijkheden en beleidsaanbevelingen

In dit hoofdstuk werden er een aantal voorstellen geformuleerd om in de toekomst nog beter naar de diversiteit van het Vlaamse medialandschap toe te werken. Sommige van deze voorstellen waren reeds in eerdere rapporten vermeld. Een aantal voorstellen kregen extra aandacht door middel van een tekstopmaak in vet en werden opgenomen als beleidsaanbeveling.

Met deze voorstellen wordt geanticipeerd op een mogelijk gevaar voor de concentratie en/of diversiteit binnen de Vlaamse mediasector. Ze kunnen verder uitgewerkt worden wanneer het beleid effectief van oordeel is dat er actie vereist is.

Omwille van de COVID-19-crisis werden er door de Vlaamse overheid op korte termijn een aantal sectorspecifieke ondersteuningsmaatregelen uitgewerkt, of werden mogelijke maatregelen gesuggereerd. Deze werden onder binnen elke categorie onder een aparte subtitel opgenomen.

Sommige van die maatregels zullen wellicht van voorbijgaande aard zijn, sommige zullen mogelijk langdurig in het diversiteitsbevorderend arsenaal opgenomen worden.

Onder de categorie restricties werden mogelijke maatregelen vermeld omtrent gatekeepers, meer ruimte voor DAB+ en mogelijke restricties omtrent het aantal DAB+-zenders.

Naar aanleiding van nieuwe interfaces bij dienstenverdelers Proximus en Telenet, met meer nadruk op nietlineair tv kijken en programma’s i.p.v. lineair tv kijken via de EPG en omroepmerken, brengt de VRM het begrip prominence onder de aandacht.

Wat betreft commerciële communicatie worden er bepaalde hervormingen aanbevolen en ook de potentiële overlap tussen ‘dienstenverdelers’ en ‘videoplatformdiensten’ zou bij de aanpassing van het Mediadecreet bekeken moeten worden.

Als vorm van tegengewicht blijft, indien het nodig geacht wordt om tv-omroepen beschikbaar te stellen aan dienstenverdelers, de piste van de must-offerverplichtingen een mogelijke remedie. De VRM signaleert de kwestie dat laster en eerroof als strafbare feiten gezien worden als een risico voor de vrije meningsuiting, zeker ingeval de afschaffing van het Assisenhof op tafel komt. Ook anti-slapp wetgeving zou de vrije meningsuiting van de journalist kunnen vrijwaren.

Het media-ecosysteem is de laatste jaren ingrijpend veranderd en zodoende zou het niet onverstandig zijn om zowel het evenementenbesluit als bepaalde elementen inzake het recht op vrije informatiegaring aan een evaluatie te onderwerpen.

Het feit dat er tegen eind 2020 een nieuwe beheersovereenkomst onderhandeld wordt met de VRT, biedt de beleidsmakers de kans om, indien ze dat opportuun achten accenten in de richting van mediadiversiteit te leggen.

Qua economische tussenkomst blijft een beperkend mechanisme op investeringen van dienstenverdelers in coproducties van de eigen mediagroep als mogelijk instrument overgenomen uit vorige rapporten.

In het kader van de uitbreiding van de stimuleringsregeling wil de VRM aanstippen dat het, om een level playing-field te creëren tussen enerzijds de dienstenverdelers (art. 184/1 Mediadecreet) en de nietlineaire televisieomroep-organisaties (art.157 Mediadecreet), aangewezen is om ook de huidige procedures en voorwaarden t.a.v. de dienstenverdelers te evalueren, aangezien deze ingevoerd werden op basis van toenmalige media-ecosysteem. Ondertussen heeft het media-ecosysteem heel wat transities ondergaan.

Op het vlak van transparantie is er de suggestie om meer samenwerking tussen beleidsniveaus te stimuleren en eigendomstransparantie te handhaven. Wat klassieke media betreft stellen zich in de praktijk bij ons geen noemenswaardige problemen, ook al heeft Vlaanderen/België geen strikte transparantieverplichtingen op het vlak van media-eigendom, in het bijzonder met betrekking tot begunstigde eigendom. Er is echter een gebrek aan transparantie met betrekking tot eigendom, controle en financiering van digitale media. Met het oog op het waarborgen van mediapluralisme, worden transparantie over media-eigendom, controle en financiering als essentieel beschouwd, ook voor diegenen die actief zijn in de online omgeving.

De VRM beveelt aan dat het beleid transparantieverplichtingen oplegt aan digitale media.

Het beleid zou ook kunnen beslissen dat er extra middelen besteed worden aan een structurele verderzetting van een of meerdere onderzoeken. Mediapluralisme is wel een vlag die vele ladingen dekt, dus moet duidelijk afgebakend worden welke verschillende deelaspecten van het begrip mediapluralisme bijkomend bestudeerd moeten worden.

De VRM wil het beleid er graag op wijzen dat er regelgeving uitgevaardigd kan worden om in bepaalde gevallen een ‘public value test’ op te leggen bij fusies, overnames en samenwerkingsverbanden tussen mediabedrijven.

Door de coronacrisis konden internationale fora en beurzen waarop deze formats aan de wereld voorgesteld worden niet doorgaan. De Vlaamse overheid zou een digitaal alternatief kunnen faciliteren.

Naar analogie met Figuur 89: Situering beleidsmaatregelen in de mediawaardeketens wordt weergegeven op welke elementen van de mediawaardeketens de uitbreidingsmogelijkheden impact zouden hebben.

Welke segmenten van de waardeketens worden beïnvloed door de uitbreidingsmogelijkheden? Transparantie maatregelen beïnvloeden bijvoorbeeld zowel productie, aggregatie en distributie van radio, tv, geschreven pers en internet

Figuur 90: Situering uitbreidingsmogelijkheden in de mediawaardeketens - tekstuele beschrijving Figuur 90