1.2 Televisie

In Figuur 5: Waardeketen televisiewordt de televisiewaardeketen getekend om de verschillende spelers te duiden en de tweezijdigheid van de markt te kunnen verklaren.

In het begin van de keten wordt nagegaan wie er betrokken is bij contentproductie. Facilitaire bedrijven (technische crew) en creatieve crew werken samen met productiehuizen en/of omroeporganisaties om omroepprogramma’s te maken. Beheersvennootschappen innen de vergoeding in de naam van de rechtenhouders van programma’s of programmaformats.

De geproduceerde content wordt door de omroeporganisaties of aggregatoren gebundeld tot het programmaschema van één of meerdere omroepprogramma’s of zenders. Dit signaal wordt door dienstenverdelers/operatoren die gebruikmaken van netwerken (omroepsignaaltransmissieplatformen) gedistribueerd.

Waar traditioneel omroepen voor contentaggregatie en – curatie instaan, stellen we vast dat, in het huidige medialandschap waarin de consumenten zowel op lineaire als niet-lineaire wijze audiovisuele content consumeren, de aggregatie- en curatiefunctie van omroepen sterk onder druk komt te liggen. Distributieplatformen van dienstenverdelers zoals Telenet of Proximus en internationale spelers zoals Netflix, nemen meer en meer een rol op als scheidsrechter door te bepalen welke content en/of programma’s aangeboden worden aan mediaconsumenten. Omroepen komen dan ook met eigen platformen om de eigen content zichtbaar en bekend te houden (VRT NU, VTM GO …).

Er zijn verschillende businessmodellen binnen de televisiemarkt. Traditioneel betaalt de kijker aan de dienstenverdeler abonnementsgeld of pay-per-view om tv-signalen te kunnen bekijken en vloeit een geldstroom in de richting van de contentleveranciers. Tegelijkertijd wordt de aandacht van de kijker gevaloriseerd. Adverteerders betalen om hun product of boodschap in de belangstelling van consumenten te brengen. Dit gebeurt door middel van reclameboodschappen, sponsoring, productplaatsing, …. De traditionele televisiemarkt kan dan ook beschouwd worden als een tweezijdige markt.

De actoren op de televisiemarkt zijn echter ook toegetreden tot het internet waardoor veel content online toegankelijk werd. Hier onderscheiden we drie veel voorkomende marktmodellen:

  1. Het gratis model, waarin bedrijven de content volledig gratis leveren en gefinancierd worden door een andere bron van inkomsten zoals bv. reclame;
  2. Het betalende model, waar consumenten betalen voor toegang tot de content;
  3. Het freemium model, een combinatie van de vorige twee.[35] Bij een freemium bedrijfsmodel wordt er content gratis aangeboden, maar vraagt de aanbieder geld voor meer geavanceerde gebruiksmogelijkheden en functionaliteiten.

Een belangrijke partner binnen de televisiemarkt zijn de reclameregies. Via deze regies ontvangen de omroeporganisaties geld van de adverteerders, dat besteed wordt aan de aanmaak van programma’s of aan een vergoeding voor omroepsignaaltransmissie.

 

Figuur 5: Waardeketen televisie - tekstuele beschrijving Figuur 5
Bron : VRM op basis van M.Porter

 

INFOFRAGMENT: OMZETTING HERZIENE RICHTLIJN AUDIOVISUELE MEDIADIENSTEN

Op 26 juni 2020 heeft de Vlaamse Regering haar principiële goedkeuring gehecht aan het voorontwerp van decreet ter omzetting van de herziene Richtlijn Audiovisuele Mediadiensten. Het Mediadecreet zal met name worden gewijzigd om lineaire en niet-lineaire televisie meer op gelijke voet te laten concurreren met elkaar, en nieuwe regels voor videoplatformdiensten in te voeren die kijkers (in het bijzonder minderjarigen) beter moeten beschermen tegen gewelddadige, schadelijke en haatzaaiende inhoud.[36]

Op 17 juli 2020 bracht de Sectorraad Media advies uit over deze wijziging van het Mediadecreet.[37]

Na de tweede principiële goedkeuring door de Vlaamse Regering en het advies van de Raad van State, zal het voorontwerp van decreet voorgelegd worden aan de Vlaamse Regering voor definitieve goedkeuring.

Na de voorstelling van het ontwerpdecreet aan de Commissie voor Cultuur, Jeugd, Sport en Media van het Vlaams Parlement volgt dan uiteindelijk de bespreking van het ontwerpdecreet in de plenaire vergadering van het Vlaams Parlement.

De wijzigingen worden verwacht effectief in te gaan tegen eind 2020 / begin 2021.

De Europese Commissie heeft op 2 juli 2020 richtsnoeren vastgesteld die de lidstaten moeten helpen bij de uitvoering van de herziene Richtlijn Audiovisuele Mediadiensten. Het gaat om richtsnoeren voor Europese producties (berekeningsmethode 30%-aandeel en bepaling vrijstellingen) en richtsnoeren voor videoplatforms/sociale media (criterium ‘essentiële functie’).


[35] CSA (2016), L’accès aux médias audiovisuels.
[36] Vlaamse Regering, “Ontwerp van decreet tot wijziging van het decreet van 27 maart 2009 betreffende radio-omroep en televisie, wat betreft de gedeeltelijke omzetting van richtlijn (EU) 2018/1808 van het Europees Parlement en de Raad van 14 november 2018 tot wijziging van Richtlijn 2010/13/EU betreffende de coördinatie van bepaalde wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen in de lidstaten inzake het aanbieden van audiovisuele mediadiensten (richtlijn audiovisuele mediadiensten) in het licht van een veranderende marktsituatie”, https://beslissingenvlaamseregering.vlaanderen.be/document-view/5EF1ADC0..., https://beslissingenvlaamseregering.vlaanderen.be/document-view/5EF1ADC0... en https://beslissingenvlaamseregering.vlaanderen.be/document-view/5EF1ADC0....
[37] SARC, “Advies over wijzing van het Mediadecreet, wat betreft de gedeeltelijke omzetting van de herziene AVMD-richtlijn”, https://cjsm.be/sarc/SR_media/adviezen/20200717_Advies_wijziging_Mediade..., 17 juli 2020.