4.1.2 Redactionele onafhankelijkheid / verantwoordelijkheid

Bij overnames kan de onafhankelijkheid van een redactie in het gedrang komen. Er zijn echter maatregelen getroffen om redacties te beschermen tegen ongewenste commerciële en politieke invloeden.

De in februari 2018 aangekondigde fusiebeweging van Medialaan en De Persgroep tot één mediabedrijf in 2019 is een betekenisvolle activiteit binnen het Vlaamse medialandschap die tevens spoort met de steeds groter wordende crossmedialiteit die waargenomen kan worden binnen het (inter)nationale medialandschap. Alle nieuwsredacties van De Persgroep Publishing en Medialaan zullen gaan samenwerken in News City, dat in 2019 een nieuw gebouw zal betrekken in Antwerpen.

Hoewel de fusiebeweging rationeel logisch is, blijkt ze in de praktijk een aantal uitdagingen met zich mee te brengen. Zo zorgt de fysieke verhuizing voor (sociale) onrust en ook werden van meet af aan vragen gesteld bij de mogelijke synergiën. Dat de online activiteiten er wel bij varen, lijkt evident. Zo kunnen de nieuwssites van De Persgroep rekenen op de opgebouwde knowhow en expertise van vtm.be. Aan de andere kant heeft vtm.be ook te winnen bij de slagkracht van hln.be. De mogelijke synergiën tussen kranten en bladen werden door een aantal actoren (VVJ) evenwel in twijfel getrokken.

De onenigheid over de inhoudelijke keuzes en de sociale onrust escaleerden september 2018 toen een interne strijd over het beleid van VTM Nieuws publiek bekend raakte, waardoor het VTM Nieuws van 13u op 7/09/2018 zelfs diende ingekort te worden tot 12 minuten.

Als omroeporganisaties journaals en eventueel duidingsprogramma’s brengen, moeten die verzorgd worden door een eigen redactie, waarvan de redactionele onafhankelijkheid wordt gewaarborgd en in een redactiestatuut vastgelegd. Een redactiestatuut is een schriftelijk referentiekader waarin de onderlinge verhoudingen worden vastgelegd tussen redactie, hoofdredactie en directie. Het garandeert de onafhankelijke werking van de redactie ten opzichte van de omroeporganisatie.

Voor de meeste omroeporganisaties bevat het Mediadecreet ook expliciet dat ze onafhankelijk moeten zijn van politieke partijen en dat uitzendingen onder de redactionele eindverantwoordelijkheid staan van het personeel (zie bijv. voor de private lineaire televisieomroeporganisaties art. 163, 4°).