8.2. Politieke commerciële communicatie tijdens de sperperiode (artikel 49 van het Mediadecreet)

Naar aanleiding van de gemeenteraadsverkiezingen in oktober 2018 ontving de VRM reeds in het najaar 2017 verschillende vragen omtrent het uitzenden van politieke reclame op radio en televisie.

Artikel 49 van het Mediadecreet staat toe dat tegen betaling commerciële communicatie ter beschikking wordt gesteld aan politieke mandatarissen of kandidaat-mandatarissen en aan politieke partijen tijdens de sperperiode voor de verkiezingen mits naleving van de wetgeving betreffende de verkiezingsuitgaven.

Hetzelfde artikel roept echter verschillende vragen op (zie ook advies SARC van 11 juni 2011):

  •  Zo hanteert het Mediadecreet in de eerste plaats als uitgangspunt dat wat niet wordt verboden, in principe is toegestaan. Artikel 49 lijkt echter van het tegenovergestelde uit te gaan, waardoor niet duidelijk is of dergelijke commerciële communicatie buiten de sperperiode toch ook toegestaan dan wel verboden is. Uit de parlementaire voorbereiding lijkt naar voren te komen dat dit laatste werd beoogd;
  • Vervolgens verwijst artikel 49 van het Mediadecreet naar wetgeving betreffende de verkiezingsuitgaven. Deze wetgeving verbiedt echter dergelijke commerciële communicatie tijdens de sperperiode, waardoor de uitwerking van artikel 49 van het Mediadecreet de facto ‘virtueel’ blijft;
  • In de praktijk lijkt er dus een algemeen verbod te bestaan voor politieke commerciële communicatie op radio en TV. Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft echter beslist dat dergelijk algemeen verbod op politieke commerciële communicatie in strijd is met het EVRM (11 december 2008). Ook het Grondwettelijk Hof heeft al in die zin geoordeeld (22 december 2010);
  • En ten slotte lijkt artikel 49, dat een algemeen verbod op commerciële communicatie voor politici en politieke partijen impliceert, een ongelijke behandeling in te houden ten aanzien van o.a. werkgevers- en werknemersorganisaties die wel politieke boodschappen kunnen laten uitzenden, aangezien er geen verbod (meer) bestaat op reclame met een politieke strekking in het algemeen (zie bv. de recente spot op BRUZZ: ‘50 tinten Michel’ van de Bond van Bedienden, Technici en Kaderleden (BBTK)).

Voorstel: artikel 49 van het Mediadecreet wordt geschrapt.

Het lijkt alleszins aan te bevelen decretaal duidelijk vast te leggen of en voor wie reclame met politieke strekking via omroepdiensten mogelijk is en binnen welke voorwaarden.