Jana Bens (Vrije Universiteit Brussel) wint tweede Thesisprijs met eindwerk over reclamegeletterdheid inzake nieuwe online reclamevormen (9- tot 12-jarigen)
Brussel - 12/12/12 - De Vlaamse Regulator voor de Media reikt vandaag voor de tweede maal zijn thesisprijs uit. Eindlaureaat is Jana Bens (Vrije Universiteit Brussel) met haar masterproef 'Begrijpen kinderen de taal der e-reclame? Een onderzoek naar de reclamegeletterdheid van 9- tot 12-jarigen inzake nieuwe online reclamevormen, in vergelijking met traditionele reclametechnieken'.
Femke De Souter (Universiteit Antwerpen - 'De toekomst van Vlaamse kranten in het digitale tijdperk') enDaphné Depypere (Hogeschool-Universiteit Brussel - 'De effectiviteit van creativiteitspatronen in visuele campagnes verspreid op Youtube') eindigen respectievelijk als tweede en derde.
Jana Bens: "Kinderen moeten nog beter geïnformeerd worden over bestaande marketing- en reclametechnieken zodat ze hun kritische zin hierover ten volle kunnen ontwikkelen. Dit gebeurt vandaag de dag nog onvoldoende."
In de masterproef onderzoekt Jana Bens in hoeverre kinderen tussen negen en twaalf jaar reeds online reclamegeletterdheid verworven hebben, via welke kanalen ze hun huidige kennis en attitude verkregen hebben en of online reclame moeilijker of 'anders' is om mee om te gaan dan traditionele reclamevormen.
Uit het onderzoek blijkt dat kinderen slechts in beperkte mate vertrouwd zijn met nieuwe online reclamevormen. Vaak zijn ze deze technieken op het net al tegengekomen, maar beseffen ze niet dat het om reclame gaat. De kennis van de kinderen varieerde naargelang de onderzochte vaardigheid. Zo bleek het niet evident reclame van entertainment te onderscheiden wanneer beiden in gevorderde mate met elkaar verweven zijn. Ook de werking van online reclame is niet eenvoudig om te vatten. Het begrijpen van de intentie van de online adverteerder bleek dan weer niet zo problematisch. De kinderen waren bovendien redelijk goed in staat met een kritische blik te kijken naar online reclame, al werd dit moeilijker naarmate ze de reclameactie in kwestie of het geadverteerde product leuker vonden.
Ouders bleken de voornaamste reclameopvoeders te zijn, op de voet gevolgd door leerkrachten. Zowel de ouders als de leerkrachten vinden het belangrijk dat kinderen kritisch kunnen omgaan met reclame en online reclame. Het internet baart zowel ouders als leerkrachten zorgen, maar internetreclame lijkt niet hun grootste bekommernis te zijn. Naast deze twee groepen zijn ook peers - oftewel leeftijdsgenoten - van tel. Ze kunnen de omgang van kinderen met reclame zowel positief als negatief beïnvloeden. Kinderen volgen immers graag de laatste trends en dan worden consumentenvaardigheden en kritische zin snel overboord gegooid. De rol van de media op het vlak van reclame-educatie blijkt dan weer eerder beperkt te zijn.
Online reclame blijkt op sommige vlakken wel degelijk uniek te zijn en anders dan
traditionele reclamevormen. Het gaat hier dan vooral om de eigenschap van het internet een sociaal medium te zijn, maar ook de technologische specificiteit van het net is van belang. In vele gevallen blijft internetreclame moeilijker te zijn om mee om te gaan, al ligt dit mede aan de beperkte vertrouwdheid van de kinderen met deze marketingtechnieken. Ook blijkt vaak de versmelting tussen reclame en entertainment aan de basis te liggen van deze toegenomen moeilijkheidsgraad. In principe is dit niet eigen aan het medium 'internet' - want we zien dit
fenomeen bijvoorbeeld ook op televisie - maar het net blijkt wel een uiterst geschikte tool te zijn voor het laten versmelten van reclame en plezier.
Jana Bens besluit dat kinderen nog beter geïnformeerd moeten worden over bestaande marketing- en reclametechnieken zodat ze hun kritische zin hierover ten volle kunnen ontwikkelen. Vandaag de dag gebeurt dit volgens haar nog onvoldoende.
Femke De Souter: "Om de continuïteit van kwalitatieve berichtgeving te waarborgen moet online nieuws betalend worden."
Doorheen de geschiedenis werd het verdwijnen van de papieren krant, bij de opkomst van nieuwe media, reeds vaak voorspeld. Ook anno 2012, gelet op onder andere de voordelen die het web 2.0 biedt en de komst van digitale tablets, leeft de vraag of de gedrukte krant kan blijven bestaan.
In dit eindwerk beantwoordt Femke De Souter de vraag of het digitale nieuws nog wel gratis kan blijven. De auteur meent dat het gratis weggeven van nieuws voorbijgestreefd is en in de toekomst onhoudbaar is. Er werd bij het gratis-model verwacht dat de advertentiemarkt de opbrengsten zouden coveren, maar dit blijkt niet het geval te zijn. Femke De Souter is dan ook van mening dat online nieuws betalend moet worden om de continuïteit van kwalitatieve berichtgeving te waarborgen.
In het eindwerk beantwoordt de auteur ook de vraag of er in de toekomst nog ruimte zal zijn voor printedities van kranten. Uit haar onderzoek komt naar boven dat de gedrukte krant nog een toekomst heeft maar dat de functie van het dagblad wel gewijzigd wordt. Een krant levert niet louter nieuws, maar krijgt ook een hoger entertainment gehalte. Als voorbeeld wordt verwezen naar de weekendedities.
Het eindwerk eindigt met mogelijke strategieën voor de mediaconcerns, zowel op het gebied van internet als voor de gedrukte versie van de dagbladen. Eén van de belangrijkste initiatieven blijkt volgens de auteur de betaalmuur te zijn."Aangezien de Vlaamse markt te klein is om dit project door uitgevers te financieren, zal de overheid moeten bijspringen om het alsnog te kunnen realiseren" zo besluit Femke De Souter.
Daphné Depypere: "De aanwezigheid van interactiviteit in een campagne bepaalt de effectiviteit van deze campagne op sociale media."
In het onderzoek wordt een antwoord gegeven op de vraag welke impact creativiteitspatronen uitoefenen op de effectiviteit van visuele campagnes verspreid via sociale media. Het effect van creativiteitspatronen op de effectiviteit van visuele campagnes verspreid op Youtube, is niet altijd eenduidig. Vaak resulteert het bezit van een creativiteitspatroon in een hogere creativiteitswaarde, hogere effectiviteit en positiever gedrag. Toch wordt onvoldoende bewijs geleverd voor de garantie dat een campagne die neutraal scoort op het bezit van een creativiteitspatroon, slechter zou presteren. Wel werd door het onderzoek bewijs geleverd dat interactiviteit een belangrijke eigenschap is voor creativiteitspatronen.
Het onderzoek toont het belang aan van interactiviteit als een niet-geïsoleerd creativiteitspatroon. Deze eigenschap is belangrijk en doorslaggevend voor de bepaling van de creativiteit van visuele reclamecampagnes op sociale media. Bovendien heeft deze ook een positieve invloed op de effectiviteit van een campagne en bevordert deze ook het stellen van positief gedrag op sociale media.
Overige eindwerken die eveneens deelnamen aan de Thesisprijs :
Vicky Tuteleers - Seksuele objectivering in populaire televisieprogramma's : verschil tussen jongens en meisjes
Voor haar eindwerk voerde Vicky Tuteleers een kwantitatieve inhoudsanalyse uit op de programma's FC De Kampioenen seizoen 20, The big bang theory seizoen 4, De Rodenburgs seizoen 2, House M.D seizoen 7,Flikken seizoen 10, Friends seizoen 10, Las Vegas seizoen 5, Voetbalvrouwen seizoen 3 en The Fresh Prince of Bel Air seizoen 6. In totaal werden 1560 scènes of 2657 minuten aan beeldmateriaal geanalyseerd.
Eindwerk Vicky Tuteleers (pdf)
Yasmin Spaens - Kunst voor Kleine kijkers ? De betekenis van kunst in de leefwereld van zes- tot twaalfjarige kinderen versus de inspanningen van de openbare omroep ter bevordering van kunst- en cultuureducatie
Dit onderzoek maakt duidelijk dat kinderen van zes tot twaalf jaar en de kinderzender Ketnet een zelfde perspectief hanteren op kunst. Kunst kan voor hen opgevat worden als een zeer brede mix van diverse kunstvormen die spreekt tot hun verbeelding, past binnen hun leefwereld en een bijdrage kan leveren tot hun ontwikkeling. Doordat de betekenis van kunst door zes- tot twaalfjarige kinderen en door Ketnet hetzelfde is, kan er gesproken worden van een mooie relatie tussen beiden.
Ruben Houben - Hoe reclameboodschappen op televisie optimaal inplannen ?
Ruben Houben heeft in samenwerking met de Vlaamse Media Maatschappij twee theoretische modellen ontwikkeld die de reclamecampagnes uit een welbepaalde week, op een voor de zender zo efficiënt mogelijk manier inplannen.
Catherine Vanheusden - Een inhoudsanalytische onderzoek naar de constructie van de Vlaamse culturele identiteit via de programmering van muziek van Vlaamse muzikanten op de openbare omroep vandaag (case study : Viva Vlaanderen en Allez Allez)
Catherine Vanheusden schreef een eindwerk over de relatie tussen media en nationale culturele identiteit. Ze onderzoekt hoe een Vlaamse culturele identiteit wordt geconstrueerd op de Vlaamse openbare radio-omroep.
Eindwerk Catherine Vanheusden (pdf)
Saskia Merre - De impact van mediagebruik op body dissatisfaction en appearance anxiety bij twee-meisjes
De resultaten van deze masterproef tonen volgens de auteur aan dat de media een niet te onderschatten invloed hebben op het lichaamsbeeld van jonge meisjes. Relaties die voordien enkel werden vastgesteld bij adolescenten en volwassen vrouwen, blijken ook significant aanwezig te zijn bij pre-adolescente meisjes van 9 tot 12 jaar.
Eva Dillen - De invloed van reclame op seksuele genderstereotypering bij adolescenten
In dit onderzoek gaat Eva Dillen na wat de invloed is van reclame op seksuele genderstereotypering bij adolescenten.
In het eerste deel van haar masterproef wordt een overzicht gegeven van de relevante literatuur rond dit thema. Daarbij wordt dieper ingegaan op de seksuele socialisatie tijdens de adolescentie, namelijk de veranderingsprocessen die jongeren doormaken m.b.t. relatie en seksualiteit. Vervolgens wordt seksuele inhoud in reclame van naderbij bekeken: hoe vaak komt het voor en van welke aard is het ? Er wordt ook dieper ingegaan op de media- en reclameblootstelling bij adolescenten.
In het tweede deel van de masterproef wordt een eigen onderzoek gevoerd en worden de vooropgestelde hypotheses getest.
Joy Verstichele - Assimileren moet je leren : Beeldvorming van culturele identiteit in Vlaamse kinderprogramma's. Een pragmatisch linguïstische analyse
In deze masterproef gaat Joy Verstichele op zoek naar de manier waarop etnisch culturele minderheden in Vlaamse kinderprogramma's worden weergegeven. Hij richt zich daarbij enkel op media voor kinderen, omdat zij nog volop hun normen- en waardensysteem aan het opbouwen zijn en dus vatbaarder zijn voor boodschappen uit de media.
Eindwerk Joy Verstichele (pdf)
Nico Platteau - Regionale televisie in Vlaanderen: een commerciële blik achter de schermen
Nico Platteau deed een onderzoek naar de regionale televisie in Vlaanderen.
Het eindwerk bestaat uit vijf hoofdstukken:
- Regionale televisie (Mediadecreet, begrip en concept)
- Regionale televisiezenders
- Adverteren op regionale televisie
- Bedrijfsproces reclamespots
- Toekomstperspectieven regionale televisie
Rebecca De Dobbelaer - Brongebruik bij Vlaamse omroepen rond Arabische Lente: Is Arabische revolutie sociale media revolutie ?
Deze masterproef bekijkt het brongebruik van journalisten bij de nieuwsdiensten van de Vlaamse openbare (VRT) en commerciële omroep (VTM) gedurende de Arabische Lente van 2011. Er wordt nagegaan in welke mate burgermateriaal als bron fungeerde voor de journaals en welke attitude de professionele journalisten tegenover deze bron koesteren. Dit wordt telkens aangevuld met een vergelijking tussen beide nieuwskanalen.
Uit de onderzoeksresultaten van het kwantitatieve luik konden we afleiden dat het belang van sociale media als journalistieke informatiebron genuanceerd moet worden.
Eindwerk Rebecca De Dobbelaer (pdf)
Annelies Moons - Radiogebruik van Leuvense studenten: een Uses & Gratifications-benadering
Deze studie poogt inzicht te verwerven in het radiogebruik van de Leuvense studenten. Er werd gebruik gemaakt van een Uses & Gratifications-benadering waarbij de motiviaties van de moderne luisteraars onderzocht werden en in verband gebracht met de verschillende keuzes die zich momenteel stellen voorafgaand aan het effectief radiogebruik. Zo moeten luisteraars niet langer enkel een keuze maken tussen de verschillende zenders, maar eveneens wat betreft platform en of er live geluisterd wordt of in uitgesteld relais.
Eindwerk Annelies Moons (pdf)
Elke Ichau - Islam en moslims in het Vlaamse televisienieuws
Deze studie onderzoekt de beeldvorming van islam en moslims in de 19-uur-journaals van VRT en VTM in 2010. Aan de hand van een kwantitatieve inhoudsanalyse wordt in kaart gebracht wat de structurele en inhoudelijke kenmerken van de islamberichtgeving zijn. Met behulp van een kritische discoursanalyse wordt vervolgens nagegaan of moslims eerder voorgesteld worden in een context van cultuurbehoud of van cultuurovername.