Korte samenvatting van de beslissing:
Op 8 november 2022 legt de onderzoekscel van de VRM een onderzoeksrapport voor aangaande de uitzendingen van vzw ZEN. Aanleiding voor het onderzoek is de kennisgeving tot wijziging van gegevens uit haar erkenningsdossier door vzw ZEN, erkend als lokale radio-omroeporganisatie voor frequentiepakket 66 (lokaliteit Gent 104.5 FM) bij ministerieel besluit van 1 december 2017. Daarin deelt zij mee het programma-aanbod en zendschema van de aangemelde ‘andere radio-omroeporganisatie’ Hellohelloradio.com bv (‘Tomorrowland, One World Radio’), met uitzendingen online en via DAB+, te zullen overnemen.
De onderzoekscel van de VRM licht in de eerste plaats toe dat vzw ZEN bij schrijven van 8 maart 2022 de wijziging aanvraagt van de roepnaam - naar ‘Tomorrowland, One World Radio’ - en tevens een kennisgeving doet van de wijziging van het muziekformat.
Vzw ZEN deelt mee dat het muziek- en programma-aanbod van de ‘andere radio-omroeporganisatie’ Hellohelloradio.com bv (‘Tomorrowland, One World Radio’), met uitzendingen online en via DAB+ zal worden uitgezonden.
Vzw ZEN stelt in de kennisgeving dat het luik ‘informatief’, zoals beschreven in de oorspronkelijke aanvraag tot erkenning, gerealiseerd blijft.
Vzw ZEN laat eveneens weten dat de uitzendingen niet meer exclusief in het Nederlands zullen verlopen, doch in het Engels. Zij voegt daarbij de aanvraag aan Vlaams minister van Media tot het verkrijgen van een uitzondering om uit te zenden in een andere taal dan het Nederlands.
Uit een schrijven van 23 mei 2022 van de bevoegde minister blijkt dat er geen uitzondering wordt toegestaan aan vzw ZEN om uitzendingen te verzorgen in een andere taal dan het Nederlands. Vzw Zen geeft aan dat zij tegen dit negatief antwoord van de bevoegde minister op 6 juli 2022 een beroep tot nietigverklaring heeft ingediend bij de Raad van State (en zij hierbij verzocht een prejudiciële vraag te stellen aan het Grondwettelijk Hof).
Bij schrijven van 22 augustus bezorgt de VRM aan vzw ZEN een gewijzigde zendvergunning. De VRM wijst er in het begeleidend schrijven nogmaals uitdrukkelijk op dat, zolang de bevoegde minister geen toestemming heeft verleend om in een andere taal dan het Nederlands uit te zenden, dit niet is toegestaan.
Bij het luisteronderzoek door de onderzoekscel van de VRM (31 oktober 2022 8u50 tot 1 november 2022 09u17) wordt volgende vastgesteld:
- Er wordt een enkele nieuwsuitzending uitgezonden
- Er wordt geen lokaal nieuws, lokale info of een lokale kalender aangeboden
- De presentatie is uitsluitend in het Engels
- De programmatie stemt volledig overeen met de programmatie van de ‘andere radio-omroeporganisatie’ Hellohelloradio.com bv (‘Tomorrowland, One World Radio’). Er wordt in het Engels aangekondigd dat je kan luisteren via de app van Tomorrowland en via DAB+ “in Belgium”.
Beoordeling door de VRM:
Lokale radio-omroeporganisaties moeten zich gedurende de hele duur van hun erkenning houden aan het erkenningsdossier en de basisvoorwaarden, vermeld in artikel 145 van het Mediadecreet (overeenkomstig artikel 146, § 2, eerste lid, van het Mediadecreet).
Afwijken van de aanvullende kwalificatiecriteria, vermeld in artikel 146, § 1, van het Mediadecreet via aanpassingen aan het erkenningsdossier, is echter wel toegestaan. Dit dient te gebeuren via kennisgeving aan de VRM, desgevallend met inachtneming van een wachtperiode (artikel 146, § 2, tweede en derde lid, van het Mediadecreet) en steeds met respect voor de basisvoorwaarden waarvan niet kan worden afgeweken.
Het Mediadecreet bevat een aantal gemeenschappelijke voorwaarden, die gelden voor alle categorieën van particuliere lineaire radio-omroeporganisaties, en eveneens specifieke bepalingen en verplichtingen per categorie van lineaire radio-omroeporganisatie, zoals erkende lokale radio-omroeporganisaties als vzw ZEN.
Alle lineaire radio-omroeporganisaties, en dus ook de lokale radio-omroeporganisaties, hebben met name de verplichting om in het Nederlands uit te zenden. Uitzonderingen daarop kunnen evenwel worden toegestaan door de Vlaamse Regering (artikel 129, eerste lid, van het Mediadecreet).
Lokale radio-omroeporganisaties hebben verder specifiek tot taak om een verscheidenheid van programma’s te brengen met de bedoeling binnen het verzorgingsgebied een verbindende factor te zijn onder de bevolking of de doelgroep op basis van een specifiek profiel, een thematische invulling van het programma-aanbod of een specifiek doelgroepengericht programma-aanbod. Ze zenden uit voor een regio, een stad, een deel van een stad, een gemeente, een beperkt aantal aaneensluitende gemeenten of een welbepaalde doelgroep en brengen informatie over het toegewezen verzorgingsgebied (artikel 144, eerste lid, van het Mediadecreet).
Van deze specifieke opdracht kunnen zij nooit afwijken, behoudens wat betreft de concrete invulling ervan door middel van aanpassing van de gegevens uit het erkenningsdossier.
Vzw ZEN werd erkend als lokale radio-omroeporganisatie voor het frequentiepakket 66 - Gent [104.5 FM] bij ministerieel besluit van 1 december 2017. Deze erkenning werd verleend op basis van het door vzw ZEN ingediende erkenningsdossier.
Op 23 maart 2022 heeft vzw ZEN evenwel een kennisgeving gedaan aan de VRM van een aantal wijzigingen ten opzichte van de offerte ingediend in 2017, met name wat betreft de roepnaam, taal van de uitzendingen, concrete invulling van het programma-aanbod en zendschema en opdracht (format/profiel). Zij gaf hierbij uitdrukkelijk aan dat het luik ‘informatief’ uit haar erkenningsdossier van 2017 gerealiseerd bleef.
Uit de vaststellingen van de onderzoekscel blijkt dat vzw ZEN inderdaad deze wijzigingen in de praktijk heeft gebracht, maar blijkt ook dat zij anders dan aangegeven in het geheel geen lokale informatie brengt, dus ook niet zoals concreet omschreven in haar erkenningsdossier uit 2017.
Vzw ZEN zendt immers op de haar toegekende lokale FM-frequentie het bestaande omroepprogramma ‘Tomorrowland, One World Radio’ ongewijzigd uit, afkomstig van de aangemelde ‘andere radio-omroeporganisatie’ Hellohelloradio.com bv die het omroepprogramma Radio’ al digitaal uitzendt, online en via DAB+ in Vlaanderen, maar ook daarbuiten.
Vzw ZEN betwist dus niet dat zij in het Engels uitzendt in plaats van in het Nederlands en geeft ook toe dat zij de hiervoor vereiste toestemming niet heeft verkregen (overeenkomstig artikel 129, eerste lid, van het Mediadecreet). De door vzw ZEN gevraagde uitzondering om niet in het Nederlands te moeten uitzenden werd immers geweigerd door de bevoegde minister.
De algemene kamer van de VRM kan dan ook niet anders dan vaststellen dat vzw ZEN een inbreuk begaat op artikel 129, eerste lid, van het Mediadecreet, en bijgevolg ook op artikel 146, § 2, eerste lid, van het Mediadecreet.
Vzw ZEN betwist ook niet dat een lokale informatiecomponent in het programma-aanbod volledig ontbreekt, hoewel zij aangeeft dit te zullen regulariseren door dit opnieuw in te bouwen en via kennisgeving aan de VRM haar initiële offerte in dit verband te zullen wijzigen.
Het brengen van lokale informatie over het toegewezen verzorgingsgebied behoort tot de specifieke opdracht van een lokale radio-omroeporganisatie (overeenkomstig artikel 144, eerste lid, van het Mediadecreet) en betreft een basisverplichting waarvan niet kan worden afgeweken, al kan de concrete invulling wel worden gewijzigd via aanpassing van de gegevens uit het erkenningsdossier.
Aangezien vzw ZEN, als lokale radio-omroeporganisatie, geen informatie over het haar toegewezen verzorgingsgebied brengt, begaat zij hoe dan ook een inbreuk op artikel 144, eerste lid, van het Mediadecreet en bijgevolg ook op artikel 146, § 2, eerste lid, van het Mediadecreet.
Het verweer van vzw ZEN dat dit lokale karakter, ook na de profielwijziging nog steeds aanwezig zou zijn, kan niet worden gevolgd.
Aangezien de inhoud van de uitzendingen van vzw ZEN, de erkende lokale radio-omroeporganisatie voor de lokaliteit Gent (104.5 FM), geen enkel lokaal karakter vertoont, begaat zij ook op dit vlak een inbreuk op artikel 144, eerste lid, van het Mediadecreet en bijgevolg ook op artikel 146, § 2, eerste lid van het Mediadecreet.
Wanneer een lokale radio-omroeporganisatie, zoals vzw ZEN, erkend door de Vlaamse Regering en verkozen boven andere kandidaten om te kunnen beschikken over schaarse FM-frequenties met een belangrijke publieke waarde, haar specifieke decretale opdracht niet naleeft, begaat zij een zware inbreuk op het Mediadecreet.
De VRM besluit vzw ZEN dan ook uiterlijk tot 1 april 2023 de tijd te bieden om zich te conformeren aan de regelgeving.