Korte samenvatting van de beslissing:
De VRM ontving een klacht m.b.t. de nieuwsuitzending (18 januari 2023, 19u) op VTM.
Argumenten klager – nv DPG Media
Volgens de klager is er in het item over zonnepanelen, in deze nieuwuitzending, sprake van verboden sluikreclame, productplaatsing en aanprijzing van producten.
Volgens de klager voelde het nieuwsitem overduidelijk aan als reclame om aan te sturen om te investeren in zonnepanelen. Hij is dan ook van oordeel dat nv DPG Media het decretale verbod op productplaatsing in journaals heeft geschonden.
Nv DPG Media wijst erop dat het item over de zonnepanelen één van de drieëntwintig nieuwsitems was in de betreffende nieuwsuitzending. Daarin wordt het nieuws van de dag gebracht dat dagelijks door de hoofdredactie wordt geselecteerd op basis van weloverwogen redactionele keuzes, die moeten leiden tot een breed, gevarieerd en evenwichtig nieuwsaanbod.
Het item kaderde in het bredere actuele energiedebat en het gegeven dat een groeiend aantal Vlamingen zonnepanelen plaatste de laatste jaren of er ernstig over nadenkt. De concrete aanleiding voor het item was een krantenartikel met als titel “Dubbel zoveel zonnepanelen gelegd in 2022”. De VTM Nieuws-redactie meende dat dit belangwekkend genoeg was om hier dieper op in te gaan. De redactie contacteerde daarop een zevental personen (kabinet van bevoegde minister, installateurs, producenten en particulieren) en op basis hiervan maakte de VTM Nieuws-journalist de reportage die tijdens het avondnieuws werd uitgezonden.
Naar aanleiding van het verweer van nv DPG Media, voert de klager aan dat verschillende cijfers uit de reportage fout zijn of minstens nuancering verdienen en vaak te rooskleurig zijn voorgesteld.
De klager is dan ook van oordeel dat er in voorliggend geval niet of onvoldoende is voldaan aan een evenwicht in de nieuwstopics die de nieuwsredactie aanbrengt, waarnaar nv DPG Media verwijst. Ook de nodige nuanceringen bij een aantal stellingen ontbraken en er zijn, bewust of onbewust, een aantal commerciële oneliners in dit nieuwstopic geslopen, aldus de klager.
Beoordeling door de VRM:
De algemene kamer van de VRM kan de voorliggende klacht slechts ontvankelijk verklaren in de mate dat daarin een schending van het Mediadecreet wordt aangevoerd.
Het onderdeel van de klacht waarin de klager aanvoert dat het nieuwsitem over de zonnepanelen inhoudelijk niet evenwichtig zou zijn opgebouwd en cijfers ongenuanceerd, zonder bronvermelding en te rooskleurig zouden zijn voorgesteld, kan niet worden beoordeeld door de VRM. Dit onderdeel van de klacht is bijgevolg onontvankelijk.
De VRM is van oordeel dat het betreffende nieuwsitem enkel op algemene wijze zonnepanelen toont en vermeldt, zonder dat daarbij specifiek naar een bepaald product, dienst of handelsmark wordt verwezen. Nergens tijdens de reportage is het merk van de getoonde panelen zichtbaar of wordt een verwijzing gemaakt naar welbepaalde producenten, installateurs of merken van zonnepanelen.
Gelet op de afwezigheid van handelsmerken, producten of diensten in het nieuwsitem, kan dan ook bezwaarlijk worden gesteld dat het item commerciële communicatie of productplaatsing zou bevatten en dienen om goederen, diensten of het imago van een natuurlijke of rechtspersoon die een economische activiteit verricht, te promoten.
Het item over zonnepanelen in de betroffen nieuwsuitzending bevat bijgevolg geen productplaatsing. Het onderdeel van de klacht met betrekking tot vermeende productplaatsing is dan ook ongegrond.
De klacht tegen nv DPG Media wordt bijgevolg onontvankelijk verklaard wat betreft het onderdeel over de journalistieke deontologie en redactionele keuzes. Wat betreft het onderdeel over verboden productplaatsing wordt de klacht ongegrond verklaard.