Korte samenvatting van de beslissing:
De VRM controleerde de lineaire uitzendingen van de reeks ‘Topmakelaars’ (Play4 – zes afleveringen uitgezonden in juni – juli 2022).
Het betreft een gesponsord programma, met ERA (een samenwerkingsverband van makelaars in residentieel vastgoed) als structurele sponsor. De kijkers worden hier op passende wijze op gewezen. Dit gebeurt door het tonen van een sponsorboodschap bij elke lineaire aflevering en door de visuele vermelding ‘Met dank aan ERA’ aan het einde van elke aflevering.
Wat de inhoud van dit gesponsorde programma betreft, blijkt dat de tien makelaars die in Topmakelaars worden gevolgd, allemaal uit het ERA-netwerk komen en het programma bijgevolg exclusief in het teken van ERA staat.
Eén van de voorwaarden waaraan gesponsorde omroepdiensten en programma’s moeten voldoen is dat de inhoud en, in geval van lineaire uitzendingen, de programmering, nooit dusdanig mogen worden beïnvloed door de sponsor dat daardoor de verantwoordelijkheid en de redactionele onafhankelijkheid van de omroeporganisatie worden aangetast.
Gelet op het verweer van SBS Belgium, blijkt er volgens de VRM geen redelijke of objectieve inhoudelijke verantwoording te zijn om voor een docureeks over ‘topmakelaars’ alleen maar met ERA-makelaars te werken. Uit het gegeven dat in het programma voortdurend en exclusief ERA-makelaars op een positieve wijze aan bod komen, kan dan ook niet anders dan worden afgeleid dat de overeenkomst met ERA, de redactionele inhoud van het programma op dusdanige wijze heeft beïnvloed, dat de redactionele onafhankelijkheid hierdoor is aangetast.
De verklaring van de producent over de onafhankelijke totstandkoming van het programma, bevestigt dat de redactionele vrijheid bij het maken van ‘Topmakelaars’ op voorhand was ingeperkt tot het kiezen “binnen het ERA netwerk”.
De VRM besluit dat er in de zes afleveringen van het programma ‘Topmakelaars’ sprake is van een duidelijke en verregaande beïnvloeding door de programmasponsor van de inhoud, waardoor de verantwoordelijkheid en de redactionele onafhankelijkheid van de omroeporganisatie werd aangetast. Bijgevolg heeft NV SBS Belgium de bepalingen van artikel 91, 1°, van het Mediadecreet geschonden.
Bij het bepalen van de sanctie kan de VRM niet voorbijgaan aan de ernst van de inbreuk, het feit dat deze inbreuk plaats vond doorheen zes afleveringen, die in prime time werd uitgezonden, waarbij een groot aantal kijkers werd bereikt. Anderzijds wordt rekening gehouden met het gegeven dat een voorgaande gelijkaardige inbreuk van nv SBS Belgium al dateert van 2019 (beslissing 2019-003: Beïnvloeding programmasponsor ‘De Slimste Mens ter Wereld).
De VRM besluit een administratieve geldboete van 20.000 euro op te leggen.