De VRM controleerde de uitzendingen van de particuliere regionale televisieomroeporganisaties (28 maart 2015, 17u-20u), waaronder RTV.
Reclame
Tijdens de onderzochte periode worden regelmatig reclameblokken uitgezonden waarvan de begin- en eindbumper telkens drie seconden duurt. De beginbumper bevat geen tekst ‘reclame’, enkel de vermelding ‘tvplus – blij dat je kijkt’.
Artikel 79, § 1, van het Mediadecreet schrijft voor dat televisiereclame duidelijk herkenbaar moet zijn en moet kunnen worden onderscheiden van redactionele inhoud. Reclame moet worden gescheiden van andere onderdelen van het programma met visuele en/of akoestische en/of ruimtelijke middelen. Uit de parlementaire voorbereiding bij deze bepaling blijkt dat de doelstelling ervan is om te vermijden dat er bij de kijkers verwarring ontstaat tussen reclame en andere programmaonderdelen.
Daaruit volgt dat het loutere feit dat van enig visueel en/of akoestisch en/of ruimtelijk middel gebruik wordt gemaakt om de reclame te scheiden van de programma’s, op zich niet volstaat om aan de bepalingen van artikel 79, § 1, van het Mediadecreet te voldoen. De reclame moet door deze afscheiding of afbakening bovendien voor de kijker duidelijk herkenbaar zijn en kunnen worden onderscheiden van de redactionele inhoud.
De VRM moet als toezichthouder dan ook telkens in concreto nagaan of de gebruikte middelen om reclame te scheiden van andere onderdelen van het programma, doeltreffend zijn. Bij de beoordeling van deze elementen in een concrete zaak moet mogelijke verwarring bij de kijker als leidraad dienen.
De VRM meent dat er hierdoor geen duidelijke afbakening is van reclame en redactionele inhoud. De bij de onderzochte uitzendingen gebruikte middelen volstaan niet opdat de reclamespots duidelijk herkenbaar zouden zijn en kunnen worden onderscheiden van redactionele inhoud, zoals voorgeschreven in het Mediadecreet. De VRM meent dat niet wordt vermeden dat bij de kijkers verwarring kan ontstaan tussen reclame en andere programmaonderdelen. Met name het hanteren van zeer korte beginbumpers (drie seconden) kan tot verwarring aanleiding geven, te meer wanneer het woord “reclame” niet wordt vermeld. In zijn standpunt van 23 februari 2015 over het onderscheid tussen reclame en redactionele inhoud heeft de VRM, na overleg met de sector, 5 seconden naar voor geschoven als standaard voor beginbumpers die geen expliciete vermelding van het woord ‘reclame’ bevatten.
Productplaatsing
Tijdens de onderzochte periode wordt ook het programma ‘Living Plus’ uitgezonden. In het programma is productplaatsing aanwezig. Het PP-logo wordt door RTV ook getoond. In het programma ontvangt de presentator als studiogasten radiopresentator Sven Ornelis (i.k.v. boekvoorstelling), een kok, een DJ-duo uit de regio, artiest Buurman en modedeskundige Lieve Vandevenne die accessoires en schoenen komt voorstellen.
Tijdens dit laatste item worden de handtassen uit een nieuwe collectie van een ontwerper becommentarieerd en benoemd met talrijke visuele en auditieve vermeldingen, lovende en enthousiaste commentaren. Er worden geen modellen getoond van andere handtasontwerpers. Door de specifieke aanprijzingen en de promotionele en overmatige aandacht voor de handtassencollectie voldoet het programma niet aan de regelgeving m.b.t. productplaatsing. Door het aldus tonen en/of lovend becommentariëren van de handtassen worden zijn specifiek aangeprezen en spoort het programma dan ook rechtstreeks aan tot aankoop.
Verder blijkt uit het onderzoek en de beelden dat binnen het betrokken programma minutenlang tijd wordt besteed aan de handtassen in kwestie. Daarbij worden de handtassen meermaals gedurende vijf à zes seconden in close-up in beeld gebracht. Bij de bespreking van een specifiek model blijven de handtassen zelfs dertig seconden onafgebroken in beeld. Daarnaast wordt de naam van het merk tijdens het gesprek meermaals auditief vermeld, zowel door de presentator als door de modedeskundige. Hierdoor overschrijdt RTV de limieten van de aandacht die in geval van productplaatsing aan het product in kwestie mag worden besteed. Hierdoor is er sprake van overmatige aandacht.
De VRM besluit RTV te waarschuwen voor deze overtredingen op het Mediadecreet. Bij het bepalen van de sanctie houdt de VRM er rekening mee dat RTV de reclamebumpers intussen zou hebben aangepast en dat het telkens om een eerste inbreuk gaat.