Het jaarverslag in een notendop
De algemene kamer van de VRM nam in 2023 56 beslissingen. De voorbije 5 jaren vormden beslissingen in radio-gerelateerde zaken de meerderheid van de beslissingen van de algemene kamer. In 2023 maken beslissingen over commerciële communicatie de meerderheid van de beslissingen uit. Dit is vooral het gevolg van het groot aantal beslissingen genomen inzake herkenbaarheid van commerciële communicatie bij content creators, die met hun profiel(en) onder toepassing van het Mediadecreet vallen.
De kamer voor onpartijdigheid en bescherming van minderjarigen nam in 2023 2 beslissingen. Het betreft een klacht tegen de uitzending van het programma 'Extreme Makeover Home Edition - Vlaanderen' (Play4) en een klacht tegen de uitzending van 'Het Journaal' (VRT1).
Het overgrote deel van de in 2023 genomen beslissingen zijn het gevolg van een ambtshalve onderzoek. Het voorbije jaar voerde de VRM 285 monitoringsopdrachten uit bij de openbare, regionale en particuliere televisieomroeporganisaties. Er waren 371 opnamemomenten bij de openbare en particuliere -omroeporganisaties.
De VRM monitort op dagelijkse basis ongeveer 2.300 Vlaamse content creators op sociale mediadiensten op de toepassing van de mediaregelgeving, met focus op duidelijke herkenbaarheid van commerciële communicatie. Meer in detal betreft het eind 2023 :
- 1.750 profielen op Instagram (+14% vs eind 2022)
- 1.498 profielen op Tiktok (+22%)
- 614 kanalen op Youtube (+11%)
- 570 streamers op Twitch (+3%)
De monitoring van de Vlaamse content creators heeft in 2023 onder meer geleid tot 20 beslissingen van de algemene kamer betreffende content creators die commerciële communicatie in hun online video’s niet duidelijk herkenbaar maakten. Het gaat hierbij om 19 waarschuwingen en één geldboete van 2.000 euro.
In december 2023 voerde de VRM opnieuw een onderzoek naar het gebruik van de labels "advertentie", "publiciteit" en "reclame" door de Vlaamse content creators. Hierbij werden 2.559 video's bekeken op de verschillende socialemediakanalen (Youtube, Instagram, Tiktok en Twitch). 11% van deze video's bevatten commerciële communicatie (exclusief zelfpromotie). In 62 tot 90% (afhankelijk van het socialemediakanaal) van deze video's waren de labels "advertentie", "publiciteit" of "reclame" in eerste oogopslag duidelijk leesbaar en werd ook het merk vermeld.
De resultaten van dit onderzoek bevestigen de positieve tendens van het duidelijk herkenbaar maken van commerciële communicatie door Vlaamse content creators.
De Vlaming kan dus, sinds de publicatie van het CCP twee jaar geleden en het uitoefenen van het toezicht op deze nieuwe regelgeving door VRM, beter herkennen wanneer de video's die hij of zij bekijkt op sociale mediaplatformen commerciële communicatie bevatten.
Aan het van dit jaarverslag situeert de VRM nog enkele bedenkingen en aanbevelingen. Deze hebben te maken met:
- nieuwe stimuleringsregeling - uitbreiding takenpakket VRM
- artikel 42 van het Mediadecreet - aankondigingsspots
- leden kamers - onverenigbaarheden
- radio-omroeporganisaties die geen gebruik maken van de hen toegewezen zendmogelijkheden
- nieuw classificatiesysteem voor leeftijd en inhoud
- herkenbaarheid PP-logo