1.2.1 Contentleveranciers
De Vlaamse tv-markt wordt gekenmerkt door een uitgebreid aanbod aan lokale content. Deze content kan door de omroepen in huis aangemaakt zijn of aangeleverd worden door productiehuizen. Niet alle programma’s die op de Vlaamse tv te zien zijn worden ontwikkeld door Vlaamse omroepen en productiemaatschappijen. Er worden ook buitenlandse audiovisuele producties aangekocht. Dit laatste valt echter buiten het bestek van dit rapport.
1.2.1.1 Contentproductie door televisieomroeporganisaties
Televisieomroeporganisaties staan - afhankelijk van het profiel van de zender - in min of meerdere mate zelf in voor de aanmaak van de programma’s die zij uitzenden. Onder andere journalisten, schermgezichten, producers en technische medewerkers werken hieraan in dienstverband mee. Daarnaast schakelen de omroepen voor de realisatie van programma’s soms zelfstandige medewerkers of facilitaire bedrijven in. Dit model wordt voornamelijk gehanteerd voor nieuws en sport, en bij de publieke omroep ook voor cultuur en educatie.[17]
De organisaties die in Vlaanderen actief zijn als televisieomroeporganisatie worden verderop onder punt “Aggregatie: Televisieomroeporganisaties” vermeld.
1.1.1.2 Productiehuizen
Vlaamse productiehuizen bedenken en realiseren originele formats of zetten bestaande internationale formats om naar een Vlaamse versie. De Flanders DC Studie[18] onderscheidt verschillende processen van creatie:
- Ontwikkeling door de omroep: een omroep heeft een idee of concept uitgewerkt voor de ontwikkeling van een programma en geeft de opdracht aan een productiemaatschappij om deze productie uit te werken. Hierbij is de omroep opdrachtgever en treedt een productiemaatschappij op als uitvoerend producent.
- Uitwerking door de productiemaatschappij: een omroep wenst een bepaald concept uit te werken, i.e. identificeert een bepaalde behoefte of opportuniteit in de markt, en vraagt aan een productiemaatschappij het concept uit te werken en een productie of programma vorm te geven op basis van een aantal criteria. Hierbij is de productiemaatschappij de creator van het programma.
- Creatie door de productiemaatschappij: een productiemaatschappij of een individuele producer kan een idee hebben voor een productie en dit gezamenlijk met een omroep verder uitwerken. Hierbij neemt de productiemaatschappij het initiatief.
Het magazine InsideTV publiceert wekelijks een overzicht van welke programma’s er voor het eerst, of terug, op het scherm komen, op welke zender en wie het produceert. Daarnaast publiceert het een overzicht van producties die aangekondigd werden, maar nog niet op het (open) scherm te zien zijn, voor welke zender en wie het produceert. InsideTV neemt enkel Vlaamse (co)producties op. De vorige jaren publiceerden ze ook een overzicht van welke programma’s er momenteel op tv te zien zijn. Dit maakt dat we vanaf dit jaar met een iets kleinere steekproef werken.
In Tabel 12: Vlaamse productiehuizen werd op basis van deze informatie een overzicht gemaakt van Vlaamse productiehuizen die in de eerste jaarhelft van 2017 content maakten voor Vlaamse zenders. Daarnaast onderzocht de VRM welke productiehuizen, die in het mediaconcentratierapport van 2016 vermeld werden, vandaag nog werken voor televisie. Zij werden ook opgenomen in tabel 12.
Productiehuis | Ondernemingsnummer | Productiehuis | Ondernemingsnummer |
100.000Volts.tv (Quality Levels bvba) | 888848810 | Marmalade bvba | 542704508 |
A Private View bvba | 452699295 | Medialaan (intern productiehuis) | 432306234 |
Bert Smets Productions bvba[19] | 469941046 | Menuet bvba[20] | 450290430 |
Blazhoffski België bvba | 809118867 | Nieveranst bvba | 534478512 |
Bonka Circus nv | 829515789 | Njam! nv (intern productiehuis) | 830498855 |
Borgerhoff & Lamberigts TV nv | 843959188 | Off World bvba | 456635319 |
Broektoe bvba | 844268796 | Panenka nv | 556984688 |
Caviar Brussels bvba | 458891756 | Pinceel Producties (natuurlijk persoon) | 768077474 |
Chemisch Circus bvba | 636830536 | Pretpraters nv | 843892278 |
Ciné Cri de Coeur bvba | 872110568 | Red Pepper Media bvba | 896899117 |
C-view bvba | 810329684 | Riche, Riche, Riche bvba | 475037407 |
De Chinezen nv | 840958326 | RV Productions nv | 421326527 |
De Filistijnen bvba | 865144582 | Seamonster bvba | 837134150 |
De wereldvrede bvba | 525815422 | SBS Belgium nv (intern productiehuis) | 473307540 |
DED’s It cvba | 474271503 | Serendipity bvba | 865935232 |
Dedsfilm bvba | 535832156 | Skyline Entertainment nv | 462318133 |
Deklat Binnen bvba | 632969738 | Spijkerdocs (vennootschap onder firma) | 844030256 |
De Mensen nv | 474766993 | Sputnik TV bvba | 862245074 |
Diplodokus bvba | 547773549 | Story BLVD bvba | 832358285 |
Endemolshine Belgium nv | 456086872 | Storyrunner bvba | 847805833 |
Eyeworks Film & TV Drama bvba[21] | 863293961 | Studio 100 nv | 457622640 |
FBO bvba | 880497902 | Studio Epwerk (natuurlijk persoon) | 536549956 |
Fobic Films bvba | 430436906 | Sylvester Productions nv | 450334574 |
FremantleMedia Belgium nv | 441647730 | Timescapes bvba | 460500372 |
Geronimo bvba | 838652102 | Toespijs bvba | 521880982 |
Grid Film bvba | 870804929 | TvBastards nv (intern productiehuis Medialaan) | 445055103 |
Het Konijn bvba | 479891959 | Voices bvba | 450097816 |
Het Nieuwshuis bvba | 838492546 | VRT (intern productiehuis) | 244142664 |
Hotel Hungaria bvba | 810368286 | W2 bvba (Luna Films) | 456083112 |
Kasona bvba | 456293344 | Walking The Dog ebvba | 467188721 |
Koeken Troef Bvba | 808691968 | Warner Bros. International Television Production België Specials bvba | 845231175 |
Lecter Media nv | 650760132 | Woestijnvis nv | 460337749 |
Liefhebbers bvba | 552695805 | XINIX nv | 441745720 |
Lionheart Productions bvba | 827050209 | Zie Ze Doen bvba | 466952654 |
L.N.M. bvba (Diamond City Films) | 440793536 | Zodiak Belgium nv | 462185303 |
Lunanime bvba | 439100984 |
|
|
Tabel 12: Vlaamse productiehuizen
Bron: samengesteld a.d.h.v. InsideTV en eigen onderzoek
TVBastards, het intern productiehuis van Medialaan, maakt voortaan enkel nog fictiereeksen. Een nieuw intern productiehuis, PIT, zal een reeks nieuwe programma’s zoals “At the Festivals” of nieuwe seizoenen van “Blind getrouwd” maken. Daarnaast is er ook een interne creatieve cel, FC Panache, die ideeën bedenkt voor tv, radio of marketingdoeleinden, zoals bijvoorbeeld de actie “Beken kleur tegen terreur” die Qmusic na de aanslagen in Manchester opstartte.[22]
In hoofdstuk 3 wordt verder ingegaan op de klantrelaties tussen deze productiehuizen en de verschillende omroepen.
Naast de productiehuizen die vermeld worden in Tabel 12: Vlaamse productiehuizenzijn er nog Vlaamse ondernemingen die omwille van hun NACE-code gekend zijn als productiehuis. De VRM heeft geen weet van de programma’s die zij maken. Mogelijkerwijze beperken zij zich tot de aanmaak van reclamefilms of bioscoopfilms.
Ook Mediarte, het sociaal fonds van het paritair comité voor de audiovisuele sector, publiceert een lijst van productiehuizen op zijn website. Een groot aantal Vlaamse productiehuizen zijn lid van de beroepsvereniging “Vlaamse Onafhankelijke Film & Televisie Producenten” (VOFTP).[23]
1.2.1.3 Creatieve crew via beheersvennootschappen
Auteurs, uitvoerende kunstenaars en producenten kunnen auteursrechten op hun programma’s doen gelden. Dit wordt in België geregeld door boek XI van het Wetboek van economisch recht (hierna: WER).
Wanneer hun programma’s uitgezonden worden op televisie hebben auteurs en houders van naburige rechten enerzijds recht op uitzendrechten, een vergoeding die geregeld wordt tussen de rechtenhouder/beheersvennootschap en de omroep. Anderzijds zijn er de kabelrechten voor de verdeling van de programma’s over kabel of satelliet.
Auteurs moeten, zoals bepaald in artikel XI.224 §1 WER beroep doen op een beheersvennootschap om deze kabelrechten/vergoedingen te innen (verplicht collectief beheer). Er zijn beheersvennootschappen voor verschillende categorieën van rechthebbenden. De vennootschappen die actief zijn in Vlaanderen rond audiovisuele producties staan opgesomd in Tabel 13: Beheersvennootschappen.
Beheersvennootschap | Ondernemingsnummer | Omschrijving |
AGICOA | 426385274 | Vertegenwoordigt de Belgische en internationale producenten van audiovisuele werken |
BAVP | 456222078 | Vertegenwoordigt de producenten van audiovisuele werken |
deAuteurs | 837299149 | Beheert de auteursrechten verbonden aan de exploitatie van literaire werken, illustraties en strips, podiumkunsten en audiovisuele werken van Nederlandstalige auteurs |
IMAGIA | 456381634 | Vertegenwoordigt de producenten van muziek en videoclips |
JAM | 455162008 | Beheert de auteursrechten van de journalisten |
PlayRight | 440736227 | Beheert de naburige rechten van uitvoerende kunstenaars |
Procibel | 455690558 | Vertegenwoordigt audiovisuele producenten voor het kopiëren voor eigen gebruik in België |
SABAM | 408860839 | Beheert de auteursrechten van auteurs, componisten en uitgevers |
SACD | 429747315 | Vertegenwoordigt auteurs binnen de categorieën televisie- en radiofictie, bioscoopfilm, theater, dans, scènemuziek en multimediafictie |
Scam | 429747315 | Vertegenwoordigt auteurs binnen de categorieën audiovisuele en radiodocumentaire, literatuur, geschriften, beelden, illustraties en foto’s, wetenschappelijk en pedagogisch werk, multimedia non-fictie |
SOFAM | 419415330 | Beheert de auteursrechten in de visuele kunsten |
Tabel 13: Beheersvennootschappen
27 Belgische beheersmaatschappijen hebben zich verenigd in de belangenvereniging Arthena. Hierboven lijsten we enkel de relevante beheersmaatschappijen voor dit rapport op.
INFOFRAGMENT 2: VOETBALRECHTEN |
Live sportuitzendingen zijn een belangrijk middel om kijkers aan te trekken. Er wordt dan ook vaak gebruik gemaakt van exclusieve deals (bv. Formule 1, wielrennen …). De nationale voetbalcompetitie is hierop een uitzondering. Deze rechten, gebundeld voor de hele competitie, worden op niet-exclusieve basis verkocht. In 2014 tekende de Pro League (koepel van 24 Belgische profclubs) een overeenkomst met media-adviseur MP & Silva voor zes jaar. MP & Silva begeleidt de verkoop van voetbalrechten. Ze garanderen de Pro League een jaarlijkse som. Op die manier zijn de Belgische voetbalploegen zeker van een vast inkomen voor zes jaar en kunnen ze veilig hun financiële langetermijnplanning op orde houden. Het vorige voetbalseizoen (2016-2017) kon je de nationale voetbalcompetitie live volgen via de platformen van Proximus (IPTV), Telenet en VOO (kabel). Het verleden heeft uitgewezen dat de exclusieve verkoop van deze rechten niet genoeg waarde creëert omdat er te weinig klanten veranderen van operator. In het vorige niet-exclusieve contract zorgden Woestijnvis (editoriaal) en Videohouse (technisch) voor de productie. De televisieplatformen zijn verantwoordelijk voor de marketing, klantencontacten en natuurlijk de uitzendingen zelf. In 2017 werden de rechten opnieuw geveild. Er waren zes loten waarop geboden kon worden:
Het was niet zeker dat de live uitzendingen weer op non-exclusieve basis verkocht zouden worden. Eleven Sports wou namelijk graag de exclusieve rechten. Dit zorgde voor zenuwachtigheid. Het Belgische filiaal van Eleven Sports maakt immers deel uit van Eleven Sports Network. Die groep is eigendom van de Italiaan Andrea Radrizzani, tevens oprichter en aandeelhouder van MP & Silva, het bureau dat de Pro League bijstond bij de rechtenveiling.[24] Uiteindelijk kozen de clubs, net als drie jaar geleden, om de rechten niet-exclusief toe te kennen. Daardoor vielen de exclusieve biedingen van Eleven Sports en Eurosport meteen af. Telenet, Proximus en VOO haalden lot 1 opnieuw binnen. Het bod van Orange was niet hoog genoeg. Naast de livematchen verwierf Telenet ook de exclusieve rechten op de samenvattingen, lot 4. De SBS-zender VIER, waar Telenet via de mediaholding De Vijver Media in participeert, giet de samenvattingen in een sportprogramma: Sports Late Night. De veiling bevatte ook een nieuw apart lot dat internetrechten toekent voor het streamen van livewedstrijden, lot 2. Ook die haalde Telenet exclusief binnen voor Vlaanderen, Brussel én Wallonië. Dit betekent dat Telenet een nieuwe nationale internetzender zou kunnen opzetten, waarop iedereen zich kan abonneren om de stream van live voetbalwedstrijden te volgen, onafhankelijk of je klant bent bij Telenet of niet. Telenet maakte tot op heden echter geen gebruik van deze mogelijkheid.[25] |
1.2.1.4 Facilitaire bedrijven
Productiehuizen of omroepen staan niet altijd zelf in voor alle stappen in het productieproces van een televisieprogramma. Zij doen vaak een beroep op facilitaire bedrijven die hen bijstaan in het ontwerpen, produceren en realiseren van televisieomroepprogramma’s.
Het gamma aan diensten die facilitaire bedrijven kunnen leveren aan productiehuizen is erg breed: pre-productie, opnames, montage en ondertiteling zijn enkele voorbeelden van de activiteiten van facilitaire bedrijven. Door de brede waaier aan mogelijke diensten en het feit dat voor het leveren ervan soms één persoon voldoende is, is er een enorm groot aantal facilitaire bedrijven.
De beroepsvereniging “Vlaamse Onafhankelijke Televisie Facilitaire Bedrijven” (VOTF) en het Sociaal Fonds voor de Audiovisuele Sector (Mediarte) stellen op hun sites ledenlijsten beschikbaar. Daarnaast zijn ook heel wat zelfstandigen actief voor het aanleveren van soortgelijke dienstverlening. Zij hebben zich gegroepeerd onder de benaming ZIDAS, een groepering binnen VOTF van freelancers zonder vast statuut.
Tabel 14: Televisie facilitaire bedrijven geeft een overzicht van de voornaamste facilitaire bedrijven bekend bij de VRM.Deze informatie is gebaseerd op de lijst met leden van de beroepsvereniging “Vlaamse Onafhankelijke Televisie Facilitaire Bedrijven” (VOTF) en een lijst die beschikbaar gesteld werd door het Sociaal Fonds voor de Audiovisuele Sector (Mediarte).
Ondernemingsnaam | Ondernemingsnummer | Ondernemingsnaam | Ondernemingsnummer |
1elevation bvba | 861560631 | Milagro nv | 438037251 |
2frame bvba | 461207977 | Mojuice bvba | 876093409 |
Ampli bvba | 427728626 | Motomediateam (gewone commanditaire vennootschap) | 836195329 |
Apstrakt bvba | 424104784 | Moxy bvba | 886517840 |
Aquacam bvba | 878477134 | NEP Belgium nv[26] | 436482083 |
ArtQuakeCommunication ebvba[27] | 478961650 | News & Communication Network bvba | 882240833 |
Beast Animation bvba | 865749447 | Night & Day Productions nv | 440307051 |
Broadcast Assistance TV & Video Productions bvba | 459993301 | Norvell Jefferson Productions bvba | 475066903 |
BTI Studios nv | 466037191 | Novid nv | 459113866 |
Creative Conspiracy nv | 473522524 | Option Facilities nv | 449462168 |
DB Video Productions bvba | 463556169 | Pix it nv[28] | 446969466 |
Digital Media Content bvba | 897131026 | PRG Projects nv[29] | 462106218 |
Digital Mediafacilities nv | 452458973 | Raygun bvba | 879485340 |
E.S. Broadcast Media ebvba | 439140675 | Ronsmans bvba | 400652362 |
Earth in Motion bvba | 818668518 | Schaduwen ebvba | 479647083 |
Eurogrip ebvba | 459727738 | Sen Studio bvba | 472617355 |
Exit 399 nv | 455687192 | Skript bvba | 434237524 |
Experience ebvba | 461899944 | Sonicfilm nv | 879809794 |
Eye-Catcher cvba | 440315563 | Sonicville Sound & Music nv | 889201869 |
Eye-Lite Flanders bvba | 521981348 | Sonybel nv | 454085407 |
Filmmore Belgium bvba | 832628501 | Sorry Productions ebvba | 472889648 |
Grid bvba | 455623549 | Studio MM bvba | 465427477 |
Grikaros nv | 460830370 | Teleportel Europe nv | 444980075 |
Happy few ebvba | 465437573 | The Fridge bvba | 883233104 |
Headline N.F.P. bvba | 441840641 | The Sequel bvba | 478243454 |
Hoax bvba | 476133903 | The Subtitling Company bvba | 473022676 |
Hove Media bvba | 533874340 | The Video Factory bvba | 886867832 |
Immersive bvba | 810678884 | TV Connections bvba | 463029993 |
Jan Verbeke Producties bvba | 831523392 | VideoCrew bvba | 832568222 |
Kadenza Media bvba | 475550616 | Videohouse nv | 437799404 |
Knip bvba | 445604736 | Video Line bvba | 881728218 |
Limecraft nv | 825929759 | Vidi-Square AV Solutions & Video Rental nv | 460452268 |
Lites nv | 438811073 | Viewblaster bvba | 891922918 |
Live Is Life bvba | 864869024 | Warner Bros International Television Production Belgium bvba | 479332626 |
Medialife bvba | 886029276 | Watts bvba | 478825652 |
Mediaventures ebvba | 449890552 | Wim Robberechts & Co nv | 425666583 |
Mevipro bvba | 438719023 | XL Video bvba | 462185105 |
Tabel 14: Televisie facilitaire bedrijven
Begin 2017 verwierf Videohouse de aandelen in DB Video België en Luxemburg. DB Video wordt zo ook een onderdeel van Euro Media Group. De twee bedrijven werken reeds samen voor het audiovisueel contract binnen het Europees parlement. Beide bedrijven zijn eerder complementair. Zo heeft DB Video een sterke positie binnen de event/corporate markt en bij de Europese instellingen, terwijl Videohouse zich vooral richt op telco’s, broadcasters en productiehuizen. DB Video blijft dan ook als een apart merk bestaan.
In mei 2017 nam Videohouse ook TV Data over, een Brusselse specialist in extra informatie op het tv-scherm tijdens de uitzending van beelden.[30]
1.2.1.5 Reclameregie
Naast redactionele content kunnen de televisieomroepprogramma’s commerciële communicatie, zoals reclame, telewinkelen of productplaatsing, bevatten. De manier waarop deze in de programmatie mag geïntegreerd worden, is aan regels onderhevig, zoals vastgelegd in artikels 47-101 van het Mediadecreet. Voor de openbare omroep VRT gelden striktere regels dan voor de private omroeporganisaties.
Televisiezenders verzorgen hun reclameregie doorgaans intern. Toch zijn er steeds meer externe reclameregies op de markt aanwezig.
Aanbieder | Ondernemings nummer | Soort Regie | Televisieomroep |
Actua-TV bvba | 859875603 | Intern | Actua TV |
Medialaan nv | 432306234 | Intern | VTM, Q2, Vitaya, vtmKzoom, KADET, CAZ (Bites Europe nv), Stievie (Stievie nv) |
Make Up Your Brand bvba (Televisiemakers) | 811546936 | Extern | MENTtv (werkt ook samen met Transfer nv, Ment Media bvba) |
ORR bvba | 871034858 | Extern | AVS (regionale zender), Stories TV (Vlamex nv) |
Regionale TV Media nv | 448708637 | Extern | Regionale zenders (nationale reclame), Kanaal Z (Belgian Business Television nv) |
SBS Sales Belgium nv | 456631755 | Intern/Extern
| VIER, VIJF, ZES, Njam! (Njam! nv), Play Sports (Telenet bvba) |
Skynet iMotion Activities nv | 875092626 | Intern | Proximus 11, Proximus 11+, Zoom |
Transfer nv | 841954753 | Extern | Dobbit TV (Dobbit nv), Evenaar (Via Plaza nv), Menttv (Ment Media bvba), PlattelandsTV (Plattelands TV nv), Studio 100 TV (Studio 100 TV nv) |
VAR nv | 441331984 | Extern | Eén, Canvas |
Tabel 15: Reclameregie televisie van de voornaamste Vlaamse televisieomroepen
Enkel de televisieomroepen die onder Vlaamse bevoegdheid vallen worden hierboven vermeld, maar het aanbod van televisieomroepen waar de Vlaamse kijker toegang tot heeft is ruimer en sommige van deze regies werken ook voor buitenlandse zenders die zich richten op Vlaanderen (zie ook onder sectie 3.4.2 De wereld in Vlaanderen).
INFOFRAGMENT 3: ADRESSEERBARE RECLAME OP TELEVISIE | ||||||||
Proximus en Telenet voeren momenteel testen uit met adresseerbare reclame (ook gepersonaliseerde reclame genoemd). Telenet startte in het najaar 2017 met een volwaardig project voor al zijn klanten i.s.m. SBS. Er kwam aanvankelijk kritiek op het opt-out-principe dat de operatoren hanteren: klanten die bepaalde gegevens niet willen delen, moeten dit zelf aanpassen in hun profiel. De Privacycommissie bereikte in juli 2017 een akkoord met de operatoren over hoe er rekening moest worden gehouden met de strengere Europese vereisten inzake gegevensbescherming die in werking treden vanaf mei 2018. Nieuwe klanten zullen hun expliciete toestemming moeten geven als ze bepaalde gegevens willen delen: het opt-in-principe.[31] Hoe werkt adresseerbare reclame op tv?[32] Op de website van SBS Smart Ad, een unit van SBS Belgium die verantwoordelijk is voor gepersonaliseerde reclame, vinden we uitgebreide informatie. Gezinnen worden getarget op basis van een aantal criteria. SBS beschikt volgens hun website over meer dan 25 segmentatiecriteria waaruit de adverteerder zijn doelgroep kan samenstellen. Deze kunnen zowel apart als geaggregeerd worden ingezet. SBS geeft volgende voorbeelden van criteria: socio-demografische gegevens (gezinssamenstelling, leeftijd …), locatie (postcode & provincie), koopkracht, type woning. Buiten de 25 standaardcriteria kan de adverteerder ook zelf een segment samenstellen in samenwerking met Bisnode (een data-analysebedrijf). Dit kan op basis van criteria specifiek gekozen door de adverteerder of op basis van de klantenlijst van de adverteerder. Vervolgens worden er relevante advertenties naar de settopbox gestuurd. De settopbox doet dienst als kleine ad server. Wanneer er een match is met het profiel van het kijkende gezin, kiest de settopbox de meest relevante spot uit en zendt deze uit. Wekelijks krijgt de adverteerder een rapport met het aantal afgeleverde impressies. Ook het aantal unieke settopboxen wordt gerapporteerd evenals de frequentie per settopbox. De verantwoordelijkheid voor de reclame blijft dus bij de omroepen. Hieronder volgt de workflow voor gepersonaliseerde reclame[33]
|
[17] Schrauwen, J., Demol, M., Van Andel, W. en Schramme, A. (2014), Onderzoeksrapport: creatieve industrieën in Vlaanderen – update. Flanders DC.
[18] Schrauwen, J., Demol, M., Van Andel, W. en Schramme, A. (2014), Onderzoeksrapport: creatieve industrieën in Vlaanderen – update. Flanders DC.
[19] Bert Smets Productions bvba produceerde Hopla voor Ketnet. Sinds 27 november 2009 werd het overgenomen door Lascaux nv. Dit bedrijf ging op 18 december 2015 in vereffening. Bert Smets Productions bvba blijft in deze lijst opgenomen omdat Hopla nog altijd uitgezonden wordt op Ketnet.
[20] Zaakvoerder Dirk Impens besliste midden 2017 om te stoppen met het productiehuis. De lopende projecten worden wel nog afgerond.
[21] Eyeworks werd overgenomen door het Amerikaanse Warner (WBIT België). Eyeworks België zal echter onder eigen naam een aantal programma’s blijven produceren.
[22] De Morgen, “Medialaan investeert in interne producties”, 13 juni 2017.
[23] De Vlaamse Onafhankelijke Televisie Producenten vzw (V.O.T.P.) en de Vlaamse Film Producenten Bond (V.F.P.B.) zijn eind 2015 gefusioneerd. Ze gaan in de toekomst verder onder de koepel V.O.F.T.P.(Vlaamse Onafhankelijke Film & Televisie Producenten). Deze koepel is een beroepsvereniging die als doel heeft de economische en commerciële belangen van de Vlaamse onafhankelijke film & televisie producenten te bevorderen.
[24] Sebastien Rousseau, De Tijd, “Sportzender Eleven gaat voor Belgisch voetbal”, 7 december 2016.
De Standaard, “TV-contract kan meer dan 80 miljoen waard zijn”, 17 december 2016.
De Morgen, “Verkoop uitzendrechten Belgisch voetbal afgetrapt”, 9 februari 2017.
Pieter Haeck, De Tijd, “Pro League zet uitzendrechten weer in markt”, 9 februari 2017.
Jan Debackere, De Morgen, “Een-tweetje bij verkoop voetbalrechten?”, 22 februari 2017.
[25] Sebastien Rousseau, De Tijd, “Telenet grote slokop voor tv-rechten Belgisch topvoetbal”, 3 mei 2017.
De Standaard, “Er komt een ‘Netflix voor voetbal’”, 3 mei 2017.
Rudy Nuyens, Het Laatste Nieuws, “Van 66 naar 80 miljoen per jaar”, 3 mei 2017.
[26] Vroegere Outside Broadcast nv.
[27] Opening faillissement sinds 29/09/2016.
[28] Opening faillissement sinds 04/04/2017.
[29] Vroegere XL Holding bvba.
[30] De Tijd, “Videohouse neemt TV Data over”, 31 mei 2017.
[31] De Standaard, “Privacycommissie geeft groen licht voor gerichte tv-reclame”, 20 juli 2017.
Het Nieuwsblad, “Telenet en Proximus gaan geen gerichte reclame meer sturen zonder uw toestemming”, 20 juli 2017.
[32] Informatie verzameld op http://www.sbsbelgium.be/adverteren/addressable-advertising/addressable-advertising-how-did-we-come-that-far geraadpleegd op 20 juli 2017.
[33] Bewerking door de VRM van European audiovisual observatory (2016), Yearbook 2015 key trends, Television, cinema, video and on-demand audiovisual services – the pan-European picture, p. 37.vol