KPI 22. De VRT investeert in toepassingen die mediagebruikers helpen zich te wapenen tegen desinformatie, indien mogelijk samen met andere partners.

De verspreiding van desinformatie is een bedreiging voor onze samenleving. Het versterkt de polarisering tussen bevolkingsgroepen en ondermijnt het vertrouwen in elkaar. Het tegengaan van desinformatie is dan ook een prioriteit van de VRT, juist ook om het vertrouwen in haar onafhankelijk en onpartijdig informatieaanbod zo sterk mogelijk te houden. In 2021 investeerde VRT NWS in verschillende initiatieven in de strijd tegen desinformatie:

  • De VRT-nieuwsdienst publiceerde ongeveer zo’n 100 factchecks en artikels over desinformatie. De meeste factchecks hadden betrekking op het thema ‘gezondheid & wetenschap’ en meer bepaald de coronapandemie. Nieuwe formats werden ontwikkeld om factchecks bij (nieuw) publiek te brengen: korte videofragmenten voor de sociale media, langere uitlegvideo’s en Instagram-berichten onder de noemer NWS NWS NWS Checkt.
  • Journalisten van de VRT-nieuwsdienst, uit de zogenaamde DDT-cel (DDT staat voor Data, Desinformatie en Technologie), maakten items over desinformatie voor niet-nieuwsprogramma’s van Radio 2 (zoals De madammen en Spits), MNM (De grote Peter Van de Veire ochtendshow) en Radio 1 (Nieuwe feiten).
  • Met #Fokfake ging de nieuwsdienst samen met jongeren aan de slag om innovatie in te zetten in het weerbaarder maken tegen desinformatie. (Dat gebeurde in samenwerking met Artevelde Hogeschool en Raccoons.)
  • De VRT diende samen met andere Vlaamse en Nederlandse partners een dossier in bij de Europese Commissie voor de creatie van een netwerk waarin factcheckers, mediabedrijven, wetenschappers en andere experten de krachten bundelen in de strijd tegen desinformatie (EDMO). EDMO staat voor European Digital Media Observatory. Aan Vlaamse kant wordt samengewerkt met Knack, KU Leuven en Textgain. Aan Nederlandse kant zijn dat het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, Universiteit Leiden, Universiteit van Amsterdam, het Algemeen Nederlands Persbureau en het onderzoekscollectief Bellingcat. Andere partners zijn Netwerk Mediawijsheid en Mediawijs. De goedkeuring (en de daaraan verbonden Europese subsidie) werd bekendgemaakt op 5 juli 2021.
  • VRT NWS startte in het najaar een samenwerking op met vzw deCheckers. Dat is een nieuwe non-profitorganisatie die bestaande factchecks in de kijker zet op sociale media en ze in een volgende fase ook wil bundelen op een website. Andere partners van deCheckers waren Knack en Factcheck.Vlaanderen. Door de samenwerking met deCheckers kregen de factchecks van VRT NWS meer impact op sociale media.
  • De nieuwsdiensten van de VRT en RTBF startten met een wekelijks overleg waarbij factcheck-onderzoek en -verhalen werden uitgewisseld.

De performantiemaatstaf blijkt hiermee in 2021 behaald te zijn.