3.1.4.3 Analyse op basis van populariteitscijfers

Volgens de cijfers van Eurostat, geciteerd in VRIND, heeft 84% van de 16-74-jarigen in het Vlaamse Gewest een internetaansluiting in huis. 81% van de Vlamingen maakte gebruik van het internet in de afgelopen drie maanden.[192] Het Digimeterrapport over 2016 spreekt dan weer over 91% van de Vlamingen die toegang heeft tot het internet in hun huishouden.[193]

Er wordt steeds meer online video geconsumeerd, vooral door de jongste generatie. In het onderzoek van Digimeter gaf 59% van de 15-19-jarigen aan dagelijks online video te bekijken via de smartphone. Voor alle leeftijdsgroepen consumeert 24% van de Vlamingen énkel online video en 30% een combinatie van online video en traditionele TV op dagelijkse basis.[194]

Radio wordt niet zo vaak online beluisterd. Volgens het Digimeterrapport ligt het maandelijks luisteren naar radio via computer, smartphone of tablet onder de 26% voor alle leeftijdscategorieën.[195]

Het nieuws online volgen, blijft populair. Bijna 70% van de Vlamingen had in de voorbije maand een nieuwswebsite bezocht. Meer dan 50% van de Vlamingen had in de voorbije maand via een zoekmachine of sociale media nieuws gevolgd.[196]

Verder heeft volgens Digimeter 79% van de Vlamingen sociale media gebruikt in de laatste maand.[197] Volgens de cijfers van Eurostat die de VRIND citeert, gebruikt dan weer ‘slechts’ 65% van de Vlamingen sociale media in de afgelopen drie maanden.[198]

De meest gebruikte (volgens het Digimeterraport) sociale netwerksites in Vlaanderen zijn in Figuur 71 opgesomd. Het rapport maakt de bemerking dat het niet uitgesloten is dat respondenten het bezitten van een account op Google+ verward hebben met het gebruik van andere diensten van Google.

We zien duidelijk dat Facebook de lijst aanvoert. Facebook bracht eind 2016 voor het eerst zelf cijfers naar buiten over het aantal leden in België. In het derde kwartaal van 2016 logden 6,2 miljoen Belgen maandelijks in, en daarvan logden 5 miljoen zelfs dagelijks in.[199]

Snapchat ontbreekt in deze lijst. Deze app (die enkel op smartphone en tablet kan gebruikt worden) wordt vaak eerder als een berichtendienst beschouwd, in plaats van als een sociaal netwerk. Toch maken ook traditionele media gebruik van Snapchat en lijkt het dat Snapchat eerder opschuift naar een platform voor nieuws en entertainment. Snapchat is een app die bijna uitsluitend door jongeren wordt gebruikt. Volgens Digimeter gebruikt 74% van de 15-19-jarigen dagelijks Snapchat. Bij de leeftijdscategorieën boven de 30 jaar schommelt het dagelijks gebruik tussen 0 en 6,5%.[200]

Figuur 71: Aantal Vlamingen met een account op een sociale netwerksite - Tekstuele beschrijving figuur 71

 Bron: VRM op basis van Digimeter

Ten slotte beschouwen we alle mediamerken samen. We bestuderen de populariteit van alle Vlaamse mediawebsites en sociale media-accounts, over de mediavormen heen.

In Figuur 72 wordt de populariteit van de mediawebsites gevisualiseerd. Het is duidelijk te zien dat vooral nieuwssites het meest bezocht worden. De twee populairste nieuwswebsites zijn hln.be en nieuwsblad.be. Alle krantenwebsites komen in de top 10 voor. De overige plaatsen in de top 10 worden ingenomen door Sporza, Deredactie en VTM. Bij de cijfers van VTM zijn zowel VTM Nieuws, VTM Culinair als de website van de zender zelf inbegrepen.

Figuur 72: Online populariteit – websites top 10 - Tekstuele beschrijving figuur 72

Bron: VRM op basis van CIM, cijfers juni 2017

Een aantal sites opereren zelfstandig van andere mediavormen. De populariteit van deze sites wordt in Figuur 73 belicht. Het aantal websitebezoeken valt af te lezen van de secundaire as (rechteras), de populariteit op de sociale media op de primaire as (linkeras).

Enkel de website van Newsmonkey wordt gemonitord door het CIM. De VRM informeerde bij de overige websites naar hun bezoekcijfers in de eerste drie weken van juni 2017. We kregen cijfers van Sceptr, Apache, Charlie Magazine en Dewereldmorgen.

Newsmonkey steekt qua populariteit uit boven de andere sites. Het heeft aanzienlijk minder dagelijkse bezoeken dan de minst populaire algemene nieuwssite tijd.be, maar wel meer dan dubbel zoveel als op dezelfde leeftijdscategorie gerichte mediamerken zoals bijvoorbeeld stubru.be of humo.be. In vergelijking met de vorige twee jaar zit het aantal websitebezoeken (voor de referentieperiode van juni) echter in dalende lijn. De websites van Dewereldmorgen en Apache stijgen in vergelijking met de bezoekcijfers van september 2015 en 2016. Van Charlie Magazine en Sceptr publiceren we voor de eerste keer cijfers.

We dienen wel op te merken dat Apache geen gratis website is, maar gebruik maakt van een abonnementenmodel. In 2016 had het ca. 3.000 abonnees[201], wat meer is dan het aantal digitale abonnees van eender welk Vlaams tijdschrift. Bij de kranten komen ze in de buurt van het aantal digitale abonnees van Gazet van Antwerpen (5.097) en Het Belang van Limburg (5.885).

Op Facebook en Twitter zijn deze sites relatief populair. Newsmonkey heeft bijna 100.000 ‘vind ik leuks’ op Facebook, en hun volgers zijn met 15% gegroeid het voorbije jaar. Ook DeWereldmorgen heeft bijvoorbeeld meer ‘vind ik leuks’ op Facebook dan de krant De Tijd of weekbladen als Trends en Story. Charlie Magazine, dat zich eerder op vrouwen richt, doet het heel goed op Instagram. De grootste stijgers op de verschillende sociale media zijn Apache en Charlie Magazine.

Sceptr, als nieuwkomer, heeft meteen een grote populariteit verworven. Het heeft, 8 maanden na haar lancering, al 6.500 volgers op Facebook en steekt qua websitebezoeken Apache voorbij.

Figuur 73: Online populariteit websites die niet gelieerd zijn aan andere media - Tekstuele beschrijving figuur 73

Bron: VRM op basis van CIM en eigen onderzoek bij betrokken sites, cijfers juni 2017

In Figuur 74 worden de marktaandelen per mediabedrijf, gebaseerd op websitebezoeken weergegeven.[202]

Mediahuis haalt het hoogste aantal websitebezoeken, met haar 12 websites. De populairste website van Mediahuis is overduidelijk de website van de krant Het Nieuwsblad. De Persgroep komt op een tweede plaats, dankzij de populariteit van de website van Het Laatste Nieuws. Daarna volgen VRT en Roularta.

Figuur 74: Marktaandelen mediagroepen internet - Tekstuele beschrijving figuur 74

Bron: VRM op basis van CIM, cijfers juni 2017

Ook voor de internetsites werden concentratiemaatstaven berekend. Dezelfde websites die voor figuur 75 werden gebruikt, zijn meegenomen. De concentratie is in 2017 opnieuw toegenomen. De HHI-waarde is sinds 2015 de 0,25-grens (wat duidt op een sterke concentratie) gepasseerd. De bezoeken van de vier grootste groepen bereiken bovendien samen een marktaandeel van 88,74%. De concentratie op basis van websites is ook gestegen, maar is nog niet voldoende om van een bovengemiddelde concentratie te spreken. De hoge C4 is een gevolg van het feit dat de websites van Het Laatste Nieuws en Het Nieuwsblad enorm hoge bezoekersaantallen hebben, in vergelijking met de overige websites.

Deze concentratiemaatstaven zijn natuurlijk relatief: de surfer kan veel meer websites raadplegen dan enkel de websites van de mediagroepen die hier worden besproken.

Jaar

 

2011

2012

2013

2014

2015

2016

2017

Websites

 

C4

50,35%

48,40%

52,98%

46,36%

55,30%

58,22%

59,07%

HHI

0,0875

0,0836

0,0921

0,0768

0,1154

0,1289

0,1284

Groepen

 

C4

63,88%

71,45%

79,27%

81,38%

88,15%

85,13%

88,47%

HHI

0,1099

0,1430

0,1992

0,2011

0,2571

0,2679

0,2763

Tabel 104: Concentratie-indexen Vlaamse mediawebsites op basis van bezoeken 2011-2017

Bron: VRM op basis van CIM

Figuur 75: Evolutie concentratie Vlaamse mediawebsites - Tekstuele beschrijving figuur 75

Bron: VRM op basis van CIM

Als we de definitie van “de op het Vlaamse publiek gerichte informatie die beschikbaar gesteld wordt via de website moet ofwel het equivalent zijn van een klassiek mediaproduct, aangeboden worden door een onderneming die reeds op andere wijze actief is in de Vlaamse mediasector ofwel moet de inhoud vergelijkbaar zijn met die van een ‘klassiek’ mediaproduct” loslaten, kunnen we via Alexa.com de populariteit van álle websites zien, weliswaar voor heel België.

Alexa baseert zijn ranking op een combinatie van unieke bezoeken per dag en paginaopvragingen. In de cijfers voor 2017 komen twee nieuwssites (hln.be en nieuwsblad.be) en vijf sociale netwerken (Facebook, YouTube, Twitter, Linkedin en Instagram) in de top twintig voor. Facebook is gezakt van tweede populairste website (wat ze al vijf jaar was) tot de vierde plek. Youtube is de laatste twee jaren in opmars en komt nu op de tweede plaats uit. Instagram komt voor het eerst de top 20 binnen.

Ranking

23/08/2012

12/08/2013

13/08/2014

11/08/2015

23/08/2016

29/08/2017

1

google.be

google.be

google.be

google.be

google.be

google.be

2

facebook.com

facebook.com

facebook.com

facebook.com

facebook.com

youtube.com

3

google.com

google.com

google.com

google.com

youtube.com

google.com

4

youtube.com

youtube.com

youtube.com

youtube.com

google.com

facebook.com

5

live.com

wikipedia.org

wikipedia.org

live.com

live.com

wikipedia.org

6

wikipedia.org

live.com

live.com

yahoo.com

yahoo.com

live.com

7

yahoo.com

amazon.com

yahoo.com

wikipedia.org

wikipedia.org

reddit.com

8

linkedin.com

yahoo.com

twitter.com

amazon.com

msn.com

hln.be

9

msn.com

linkedin.com

linkedin.com

twitter.com

hln.be

yahoo.com

10

hln.be

twitter.com

hln.be

amazon.fr

nieuwsblad.be

twitter.com

11

twitter.com

nieuwsblad.be

nieuwsblad.be

linkedin.com

bing.com

nieuwsblad.be

12

google.fr

hln.be

google.fr

bing.com

telenet.be

livejasmin.com

13

standaard.be

google.fr

wordpress.com

2ememain.be

kapaza.be

instagram.com

14

ebay.be

standaard.be

amazon.fr

hln.be

bnpparibasfortis.be

2dehands.be

15

nieuwsblad.be

wordpress.com

standaard.be

msn.com

twitter.com

linkedin.com

16

immoweb.be

immoweb.be

lesoir.be

nieuwsblad.be

amazon.fr

amazon.fr

17

wordpress.com

amazon.fr

adcash.com

dhnet.be

2ememain.be

pornhub.com

18

xhamster.com

dhnet.be

amazon.com

kapaza.be

2dehands.be

netflix.com

19

telenet.be

xhamster.com

deredactie.be

rtbf.be

immoweb.be

twitch.tv

20

dhnet.be

msn.com

rtbf.be

aliexpress.com

belfius.be

telenet.be

Tabel 105: Online populariteit websites België augustus 2012-2016

Bron: VRM op basis van Alexa.com

Ten slotte beschouwen we de populariteit van alle mediamerken samen op sociale media. Figuur 76 toont de top 10 mediamerken op de sociale media. In vergelijking met vorig jaar, heeft Studio Brussel de eerste plaats overgenomen van Het Laatste Nieuws (Hln). Eén is nieuw in de top 10. VTM heeft Sporza voorbij gestoken.

Een eerste vaststelling is dat de mediamerken die “nieuws” centraal stellen, het populairst zijn. Zo staan er drie kranten in de top 10, naast het nieuwsmerk van de VRT (VRT NWS) en VTM Nieuws. Een tweede vaststelling is dat de radiomerken goed vertegenwoordigd zijn met Studio Brussel en Qmusic.

Het Laatste Nieuws en Het Nieuwsblad hebben opvallend veel ‘vind ik leuks’ op Facebook, maar zijn heel wat minder populair op de andere sociale media. Studio Brussel en VTM daarentegen trekken op verschillende kanalen veel volgers aan.

Door berichten te posten op Facebook en Twitter proberen de Vlaamse media bezoekers naar de eigen site te lokken. Extra aanwezigheid op sociale netwerken kan zorgen voor extra websitebezoeken en op die manier extra advertentieinkomsten. Het valt op dat dezelfde merken hoog scoren op vlak van websitebezoeken als op vlak van populariteit op sociale media. Dit geldt echter niet voor de radiomerken: Studio Brussel en Qmusic scoren heel hoog op sociale media, maar dit vertaalt zich niet in hoge websitebezoeken.

Figuur 76: Online populariteit – sociale media top 10 - Tekstuele beschrijving figuur 76

 Bron: VRM op basis van eigen onderzoek bij de betrokken sociale netwerken, cijfers augustus 2017



[192] Studiedienst van de Vlaamse Regering (2016), VRIND 2016 Vlaamse Regionale Indicatoren.

[193] De Marez, L. en Vanhaelewyn, B., Digimeter 2016. Measuring digital media trends in Flanders, 2016., https://www.imec-int.com/digimeter.

[194] De Marez, L. en Vanhaelewyn, B., Digimeter 2016. Measuring digital media trends in Flanders, 2016., https://www.imec-int.com/digimeter.

[195] De Marez, L. en Vanhaelewyn, B., Digimeter 2016. Measuring digital media trends in Flanders, 2016., https://www.imec-int.com/digimeter.

[196] De Marez, L. en Vanhaelewyn, B., Digimeter 2016. Measuring digital media trends in Flanders, 2016., https://www.imec-int.com/digimeter.

[197] De Marez, L. en Vanhaelewyn, B., Digimeter 2016. Measuring digital media trends in Flanders, 2016., https://www.imec-int.com/digimeter.

[198] Studiedienst van de Vlaamse Regering (2016), VRIND 2016 Vlaamse Regionale Indicatoren.

[199] Haeck, P., “Koninkrijk Facebook telt 6,2 miljoen Belgen”, De Tijd, 29 december 2016.

[200] De Marez, L. en Vanhaelewyn, B., Digimeter 2016. Measuring digital media trends in Flanders, 2016., https://www.imec-int.com/digimeter.

[201] Debackere, J. “Apache ziet abonnees stijgen na klacht en start toch crowdfundingcampagne”, De Morgen, 20 oktober 2016.

[202] De websites die meegenomen zijn, zijn deze uit tabel xx en tabel xx van hoofdstuk 1. Volgende websites zijn echter niet meegeteld, gezien we geen gegevens hebben: De Persgroep: dagallemaal.be, regiojobs.be, tvfamilie.be, teveblad.be, vacature.com; Mediahuis: jetmagazine.be, Made In websites; Medialaan: caz.be; Roularta: insidebeleggen.be, gostarters.be, trv.be, balans-bilan.be, fiscoloog.be; Minoc Media Services: clickx.be, pcmag.com, shoot.be, smartbiz.be, techpulse.be, twinkle.be, zdnet.be; Sanoma: Attitude.be, kieskeurig.be, lamaisonvictor.com, , lovingyou.be, magstore.be, shedeals.be; SBS Belgium: zestv.be; Uitgeverij Cascade nv: bahamontes.be, demotorsite.be, for-girls-only.be, moto-online.be; VRT: flandreinfo.be, flandersnews.be, flanderninfo.be, radioplus.be; Bird’s Eye: charliemag.be; Express.be: express.be; GetBasic: dewereldmorgen.be; Stem in ’t kapittel: doorbraak.be en De Werktitel: apache.be.